Το κρέας υπεύθυνο για πολλές μορφές καρκίνου και καρδιοπάθειες

Όλο και περισσότερες έρευνες βλέπουν το φως της δημοσιότητας τα τελευταία χρόνια, οι οποίες συσχετίζουν την κατανάλωση κρέατος με μια μεγάλη ποικιλία προβλημάτων υγείας, όπως διάφορες μορφές καρκίνου και ασθένειες τις καρδιάς, μέχρι και με αλλοιώσεις του ανθρώπινου DNA, προκαλώντας κληρονομικά προβλήματα.

Τα κύρια συστατικά που περιέχονται στο κρέας και είναι υπεύθυνα για τυχών διαταραχές στη υγεία μας είναι τα εξής:

Τοξίνες αποσύνθεσης και συντήρηση

Ως γνωστόν βάσει των φυσικών νόμων, μετά τον θάνατο ξεκινάει ακαριαία η διαδικασία αποσύνθεσης της σάρκας, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται επικίνδυνες τοξίνες, όπως η πτωμαΐνη. Πρόκειται για μια διαδικασία μη αναστρέψιμη, και οι μόνοι τρόποι καθυστέρησης (στο βαθμό που αυτό είναι δυνατό) είναι η ψύξη του κρέατος, η οποία τις περισσότερες φορές κρίνεται ανεπαρκής, και οι κτηνοτρόφοι καταφεύγουν συνήθως στη χρήση χημικών, τα οποία επίσης βοηθούν στη διατήρηση του κόκκινου χρώματος της αποσυντιθέμενης σάρκας.

Ακόμα και στις περιπτώσεις που η συντήρηση του κρέατος έχει γίνει μόνο με υγιεινούς τρόπους (π.χ. ψύξη στους -18°C έως -28°C), η σήψη της σάρκας ξεκινά πάλι μετά την έξοδό της από το ψυγείο, και κατά την διάρκεια του ταξιδιού της στο γαστρεντερικό μας σύστημα.

Νιτρώδεις ενώσεις και καταστροφή του ανθρώπινου DNA

Έρευνα που δημοσιεύθηκε στη βρετανική εφημερίδα The Guardian συνδέει άμεσα την κατανάλωση κόκκινου κρέατος με αλλοίωση και καταστροφή του ανθρώπινου DNA, λόγω των νιτρωδών ενώσεων (N-nitroso compounds – NOC) που βρίσκονται σε αυτό. Και το DNA μας είναι αυτό που κληροδοτούν τα παιδιά μας. Αυτό μπορεί να δώσει μία πιθανότατη εξήγηση για το πως παιδιά πολύ μικρής ηλικίας, ακόμη και βρέφη, παρουσιάζουν βαρύτατες δυσλειτουργίες και ασθένειες.

Πρωτεΐνες ζωικής προέλευσης

Επικρατέστερη είναι η άποψη πως ένα διαιτολόγιο πλούσιο σε ζωικές πρωτεΐνες, και φτωχό σε φυτικές ίνες (όσπρια-φρούτα-λαχανικά) αυξάνει τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου στο παχύ έντερο.

Αμίνες και υδρογονάνθρακες

Σε σχέση με τον καρκίνο, το κρέας είναι πηγή αρκετών καρκινογόνων, όπως των ετεροκυκλικών αμινών και των πολυκλυκλικών αρωματικών υδρογονανθράκων (τα οποία αναπτύσσονται όταν μαγειρεύουμε το κρέας σε υψηλές θερμοκρασίες).

Κεκορεσμένο λίπος

Tο κόκκινο κρέας είναι η κυριότερη πηγή κεκορεσμένου λίπους, το οποίο έχει συσχετισθεί με τους καρκίνους του μαστού και του παχέος εντέρου. Αυτό είναι κυρίως που δεν αγαπά και η καρδιά στο κόκκινο κρέας. Το κορεσμένο λίπος αποτελεί τον σπουδαιότερο παράγοντα αύξησης της χοληστερόλης στο αίμα και ιδιαίτερα της κακής μορφής (της LDL). Το κορεσμένο λίπος πρέπει να είναι όσο το δυνατόν λιγότερο στη διατροφή μας, γιατί σε μεγάλη ποσότητα κλείνει τις αρτηρίες της καρδιάς. Το καθημερινό διαιτολόγιό σας δεν πρέπει να περιέχει λιγότερα από 25 γραμμάρια κορεσμένου λίπους.

Βακτήρια

Clostridium pertringens: Είναι παθογόνο βακτήρια που σχετίζεται με γεύματα τα οποία περιέχουν κρέατα και σάλτσες. H παρουσία του οφείλεται σε ακατάλληλο θερμοκρασιακό χειρισμό τους, όπως είναι η αργή ψύξη (δηλαδή η παραμονή επί μακρόν σε σχετικά χαμηλή θερμοκρασία) και η ατελής επαναθέρμανσή τους. Προκαλεί λοίμωξη που οφείλεται στην παραγωγή τοξίνης στον γαστρεντερικό σωλήνα του ανθρώπου.

Σαλμονέλα: Αποτελούν το συχνότερο αίτιο τροφογενών λοιμώξεων, με συχνότητα η οποία τα τελευταία χρόνια αυξάνεται συνεχώς. Βρίσκονται σε διάφορα τρόφιμα, όπως νωπά κρέατα, πουλερικά, ιχθυηρά (οστρακοειδή που αλιεύονται σε μολυσμένες θάλασσες), αβγά, γάλα και γαλακτοκομικά προϊόντα, χοιρινό κ.ά.

Escherichia coli: Ανήκει στα εντεροβακτηριοειδή και ανευρίσκεται συχνότερα σε νωπά τρόφιμα ζωικής προέλευσης (γάλα, κόκκινα κρέατα, πουλερικά) ή σε ατελώς επεξεργασμένα τρόφιμα. Η εντεροτοξικογόνος Ε. coli προκαλεί συμπτώματα των οποίων η σοβαρότητα εξαρτάται από τις παραγόμενες τοξίνες. Η εμφάνιση των συμπτωμάτων είναι αιφνίδια και οξεία με κύριο χαρακτηριστικό την υδαρή διάρροια η οποία συνοδεύεται από έμετο και επιγάστριο άλγος.

Λιστέρια (Lίsteria monocytogenes): Βακτηρίδιο που συνηθέστερα βρίσκεται σε νωπά και κατεψυγμένα κρέατα και πουλερικά, μη παστεριωμένα γαλακτοκομικά ή προϊόντα που υφίστανται ωρίμανση (μαλακά τυριά, παγωτά, νωπό γάλα, κρέμα, βούτυρο) αλλά και σε ωμά λαχανικά (λάχανο, μαρούλι), ιχθυηρά κ.ά. Η λιστερίωση είναι η λοίμωξη που προκαλεί στους μεν (ανοσολογικά) υγιείς ενηλίκους συμπτώματα από το γαστρεντερικό σύστημα, στους δε ανοσοκατεσταλμένους, στους ηλικιωμένους και στα μικρά παιδιά σηψαιμία, μηνιγγίτιδα, εγκεφαλίτιδα και γενικά απειλεί επικίνδυνα τη ζωή τους.

Staphylococcιιs aureus: Η σταφυλοκοκκική τροφική δηλητηρίαση είναι λοίμωξη που οφείλεται στον παθογόνο μικροοργανισμό stαρhylοcοccυs aureus, ο οποίος απoτελεί μεγάλο πρόβλημα της κτηνοτροφίας και της βιομηχανίας τροφίμων ζωικής προέλευσης. Τα τρόφιμα που συχνότερα ενοχοποιούνται για αυτή την τροφική δηλητηρίαση είναι το κρέας και τα κρεατοσκευάσματα, τα πουλερικά και τα αβγά, το γάλα και τα γαλακτοκομικά, σάντουιτς με γέμιση κοτόπουλου, γαλοπούλας, τόνου κ.ά.

Παράσιτα

Τα παράσιτα αποτελούν σημαντικό βιολογικό παράγοντα ο οποίος προκαλεί τροφικές λοιμώξεις. 0ι τροφογενείς παρασιτώσεις με εξαίρεση την τοξοπλάσμωση (που οφείλεται σε πρωτόζωο) προκαλούνται από έλμινθες. Τα ωμά ή ατελώς ψημένα τρόφιμα αποτελούν πολύ καλό μέσο μετάδοσης των ελμινθιάσεων. Συνήθως πιο φορτωμένα με έλμινθες είναι τα τρόφιμα ζωικής προέλευσης, ενώ στις ανεπτυγμένες χώρες οι τροφογενείς ελμινθιάσεις οφείλονται στις ιδιαίτερες διαιτητικές συνήθειες (π.χ. προτίμηση των Γάλλων και των Αγγλοσαξόνων στα ωμά ή μισοψημένα κρέατα, προτίμηση των Σκανδιναβών στα ωμά μαριναρισμένα ψάρια, προτίμηση των Γιαπωνέζων στο σούστ). 0ι ελμινθιάσεις συνήθως σχετίζονται με κατανάλωση κρέατος παραγωγικών ζώων (βόειο, χοιρινό, αρνίσιο, ιχθύων). Αναλυτικά:

Trichinella spiralis: Παρασιτεί στο μυϊκό σύστημα διαφόρων κατοικιδίων ή άγριων ζώων, κυρίως δε του χοίρου, και προσβάλλει τον άνθρωπο προκαλώντας παρασιτική νόσο που είναι γνωστή ως τριχίνωση ή τριχινέλωση. Μεταδίδεται στον άνθρωπο αποκλειστικά τροφογενώς και κυρίως με το χοιρινό κρέας (φρέσκα χοιρινά λουκάνικα αλλά και τα αποξηραμένα ή καπνιστά λουκάνικα) και σπανιότερα με κρέας άλλων ειδών. Οι χοίροι μολύνονται όταν χρησιμοποιούνται για τη διατροφή τους απορριπτόμενα τεμάχια κρέατος ή απορρίμματα.

Τοξόπλασμα: Ο άνθρωπος μολύνεται κυρίως είτε από την κατανάλωση ατελώς ψημένου ή ωμού κρέατος ζώου μολυσμένου με τοξόπλασμα (ή λαχανικών μολυσμένων με κόπρανα γάτας – επίκτητη τοξοπλάσμωση) είτε κατά την εμβρυϊκή ζωή όταν η μητέρα μολυνθεί στο πρώτο τρίμηνο της εγκυμοσύνης με τοξόπλασμα (συγγενής τoξοπλάσμωση). Η συγγενής τοξοπλάσμωση μπορεί να προκαλέσει μόνιμες βλάβες του εμβρύου (ασβεστοποιήσεις στον εγκέφαλο, χοριοαμφιβληστροειδίτιδα, ηπατοσπληνομεγαλία, ηπατική ανεπάρκεια, υδροκεφαλία, μικροκεφαλία και ψυχοκινητικές διαταραχές). Τα μισοψημένα κρατικά είναι πολύ επικίνδυνα, γι” αυτό ιδίως στις εγκύους προτείνεται να μην καταναλώνουν ωμά ή ατελώς ψημένα κρέατα.

Κατάλοιπα

Τα κατάλοιπα αποτελούν εν δυνάμει κίνδυνο για τον άνθρωπο.

Είναι ό,τι μένει στο κρέας από φάρμακα που χορηγήθηκαν άμεσα στα ζώα (είτε για θεραπεία είτε για πρόληψη ασθενειών είτε παρανόμως ως αυξητικοί παράγοντες) ή έλαβαν έμμεσα τα ζώα (όταν βοσκούν στους αγρούς ή όταν τρώνε τροφές, δημητριακά ή καρπούς επιβαρημένα με φυτοφάρμακα και βιοκτόνα).

Αντιβιοτικά: Μεγάλη ποικιλία αντιβιοτικών χρησιμοποιείται για θεραπευτικούς, προληπτικούς και αυξητικούς σκοπούς στην εκτροφή των παραγωγικών ζώων. Υπολογίζεται ότι η συνολική ποσότητα των αντιβιοτικών ουσιών που χρησιμοποιούνται ως αυξητικοί παράγοντες είναι τέσσερις-πέντε φορές μεγαλύτερη από εκείνη που χρησιμοποιείται για θεραπευτικούς σκοπούς στον άνθρωπο!

Ορμόνες: Η χρήση της βόειας σωματοτρόπου ορμόνης (BST) – ανακαλύφθηκε το 1930 και είναι μια πρωτεϊνικής φύσεως ορμόνη που παράγεται από το πρόσθιο τμήμα της υπόφυσης – στα βοοειδή έχει άμεσες επιδράσεις στον μεταβολισμό και στην παραγωγή γάλακτος. Γι” αυτό άρχισε η χορήγηση ενέσιμης BST στα βοοειδή για την αύξηση της γαλακτοπαραγωγής και του σωματικού βάρους. Το μεγάλο ερώτημα αφορά την IGF-1 (αυξητικός παράγοντας) και τον ρόλο της στην καρκινογένεση.

Διοξίνες πολυχλωριωμένα διφαινύλια (PCBs): Ανήκουν στις πλέον τοξικές χημικές ουσίες, παράγονται κατά την καύση χλωριωμένων ενώσεων με υδρογονάνθρακες και ουσιαστικά αποτελούν υποπροϊόντα της βιομηχανίας παραγωγής χημικών ουσιών. Είναι περιβαλλοντικοί ρυπαντές και έτσι εύκολα εισέρχονται στην τροφική αλυσίδα. Ανιχνεύονται κυρίως σε τρόφιμα ζωικής προέλευσης, συσσωρεύονται στον λιπώδη ιστό των παραγωγικών ζώων και των ιχθυηρών, ενώ περνούν στον άνθρωπο με την κατανάλωση αυτών των τροφίμων. Οι διοξίνες και ιδιαίτερα το ισομερές TCDD είναι ισχυρότατα δηλητήρια με πολλαπλές τοξικές επιδράσεις στον μεταβολισμό, με σίγουρη καρκινογόνο δράση στα πειραματόζωα και πιθανότατα καρκινογόνα για τον άνθρωπο (Εθνικό Ινστιτούτο Περιβαλλοντικής Ασφάλειας και Υγείας των ΗΠΑ).

Καρκίνος του εντέρου

Από τα πιο διαδεδομένα είδη καρκίνου. Στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων, είναι αποτρέψιμος, καθώς οφείλεται κατά 80% στις διατροφικές μας συνήθειες. Στη Βρετανία, 35.000 άτομα το χρόνο προσβάλλονται από καρκίνο του εντέρου, ενώ 16.000 από αυτά χάνουν τη μάχη με τη ζωή.

Μπορούμε να ζήσουμε χωρίς κρέας;

«Φυσικά», λέει ο Κλινικός Διαιτολόγος – Διατροφολόγος κ. Αναστάσιος Παπαλαζάρου, σε συνέντευξή του στο GOLDENMAG. «Λόγω της ειδικότητάς μου γνωρίζω ότι ο άνθρωπος μπορεί να ζήσει αν δεν τρώει κρέας, χωρίς να εμφανίζει κάποια έλλειψη σε θρεπτικά συστατικά, αρκεί τα διαιτολόγιό του να είναι καλά σχεδιασμένο. Φτάνει να κάνει τους σωστούς συνδυασμούς και η διατροφή του να είναι πλούσια σε φρούτα, λαχανικά, όσπρια, δημητριακά και ξηρούς καρπούς».

Έρευνα – Επιμέλεια: Ανένταχτος