Οι "μαυρες τρυπες" της συμφωνιας στο Eurogroup

Του Γιάννη Αγγέλη 

Η πλειονότητα των Ευρωπαίων κυρίως αναλυτών, σχολιάζοντας την απόφαση που επιτεύχθηκε τα ξημερώματα της Τρίτης στις Βρυξέλλες από τους υπουργούς οικονομικών για το ελληνικό χρέος, υποστηρίζει ότι με αυτή, η Ευρωζώνη βάζει προς το παρόν -για μερικούς μήνες- στο περιθώριο το ελληνικό πρόβλημα για να μπορέσει να αντιμετωπίσει το πραγματικά μεγάλο της πρόβλημα, την υπόθεση της Ισπανίας! 

Η αξιολόγηση αυτή φαίνεται να εκφράζεται άλλωστε και στον πολύ μικρό «ενθουσιασμό» των αγορών απέναντι στα όσα ανακοινώθηκαν από το Eurogroup.

Παρόλα αυτά όμως, ακόμα και έτσι, η απόφαση αυτή σκιάζεται από κάποιες «μαύρες τρύπες» οι οποίες φαίνεται να ξεπερνούν σε σημασία μεσοπρόθεσμα την προφανή και άμεση αβεβαιότητα της επαναγοράς χρέους, που ήδη από χθες το απόγευμα έχει βάλει «φωτιά» στα επιτελεία του ΟΔΔΗΧ, της ΤτΕ και του ΥΠΟΙΚ. 

Το βασικό στοιχείο αδυναμίας της απόφασης εντοπίζεται στο γεγονός ότι δεν εισάγει τον παραμικρό παράγοντα αποτροπής στην ισχυρή και διαρκή τάση ύφεσης της οικονομίας, η οποία οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια στην περαιτέρω μείωση του ΑΕΠ, στην βάση του οποίου υπολογίζονται τόσο το έλλειμμα όσο και το χρέος! Διατηρεί δηλαδή τον φαύλο κύκλο ΑΕΠ - Χρέους/ελλείματος και συνεχίζει να τον τροφοδοτεί.

Η πλέον απειλητική πρόβλεψη της απόφασης στην κατεύθυνση αυτή είναι η εισαγωγή του νέου αυτοματοποιημένου μηχανισμού περικοπής δαπανών σε περίπτωση απόκλισης από τους δημοσιονομικούς στόχους και η ανυπαρξία νέων πηγών πόρων από τους οποίους η οικονομική δραστηριότητα θα μπορούσε να στηριχθεί (πέραν των εκκλήσεων για ξένες επενδύσεις). Όπως επίσης και η προβλεπόμενη απορρόφηση των όποιων πλεονασμάτων και εσόδων από αποκρατικοποιήσεις, στο κονδύλι εξυπηρέτησης του χρέους. 

Το γεγονός ότι διπλασιάσθηκε ο χρόνος αποπληρωμής των δανείων και μειώθηκε δραματικά το επιτόκιο δανεισμού, σε συνδυασμό με την απόφαση για «πάγωμα» των πληρωμών τόκων μέχρι και το 2020 αποτελεί σαφώς μία πολύ μεγάλη και άμεση ελάφρυνση στις πληρωμές χρέους μεσοπρόθεσμα.

Αλλά από την στιγμή που η απόφαση δεν επιτρέπει την χρήση των πρωτογενών πλεονασμάτων για την στήριξη της οικονομικής δραστηριότητας και τα δεσμεύει αποκλειστικά - μέσω του ελέγχου του EFSF στον ειδικό λογαριασμό της ΤτΕ - στην εξυπηρέτηση του χρέους διατηρείται η δραματικά περιοριστική πολιτική που τροφοδοτεί την ύφεση. 

Για τον λόγο αυτό άλλωστε με το τέλος της συνάντησης του Eurogroup, ένας εκ των αυστηρών αλλά ρεαλιστών υπουργών Οικονομικών, ο Σουηδός, σχολίασε την απόφαση υποστηρίζοντας ότι το πρόβλημα Ελλάδα μπήκε στην άκρη μέχρι την άνοιξη του 2013, οπότε, όπως ο ίδιος υποστηρίζει θα επανέλθει στο τραπέζι… 

Η δεύτερη «μαύρη τρύπα» αφορά και πάλι την ύφεση, αλλά αυτή την φορά της… Ευρωζώνης.

Οι προβλέψεις του ΟΟΣΑ είναι απολύτως σαφείς. Η οικονομική κατάσταση στην ευρωζώνη την κρίσιμη διετία 2013-2014, δηλαδή στην πλέον κρίσιμη φάση για το ελληνικό πρόγραμμα, θα επιδεινωθεί σημαντικά συμπαρασύροντας και τον ισχυρό εταίρο την Γερμανία. Μέσα σε ένα τέτοιο περιβάλλον όλοι οι παράγοντες που θα μπορούσαν να λειτουργήσουν θετικά για την προσέλκυση πόρων στην Ελλάδα (εξαγωγές, τουρισμός, επενδυτική δραστηριότητα) περιορίζονται ουσιαστικά.

Τέλος το εγχείρημα επαναγοράς χρέους το οποίο αποφασίσθηκε να δρομολογηθεί φαίνεται να σκοντάφτει σε δύο τουλάχιστον εμπόδια:

- Τα ομόλογα τα οποία θα πρέπει να επαναγορασθούν τελούν υπό το βρετανικό δίκαιο και όχι το ελληνικό. Κατά συνέπεια οι κάτοχοι τους είτε στο εξωτερικό είτε στην Ελλάδα έχουν κάθε λόγο να τα διατηρήσουν, παρά την χαμηλή τιμή τους σήμερα, η οποία βέβαια τείνει τα τελευταία 24ωρα να υπερκαλύψει το όριο των τιμών επαναγοράς… Όσοι θεωρούν ότι είτε έχει απομακρυνθεί το grexit είτε το βρετανικό δίκαιο τους προστατεύει από το χρεοστάσιο, μάλλον δεν θα βιαστούν να «γράψουν» νέες ζημίες. 

Μόνο τα hedge funds τα οποία παραδόξως εδώ και τρεις τέσσερις μήνες -κάτι ήξεραν και- αγοράζουν τα ομόλογα αυτά σε εξευτελιστικές τιμές, θα είχαν λόγο ως βραχυπρόθεσμοι «παίχτες» να συμμετάσχουν στην επαναγορά αποκομίζοντας πρωτοφανή κέρδη...

Πόσα είναι όμως αυτά; Υπολογισμοί που έχουν γίνει στους αρμόδιους φορείς αναφέρουν ότι από τα 61,7 δισ. ευρώ τα 29 «βρίσκονται» στην Ελλάδα (τράπεζες, ταμεία, κλπ.) τα 30 στο εξωτερικό (hedge funds, θεσμικοί και μη) και τα λίγα υπόλοιπα δε διάφορους επιμέρους φορείς. 

Μία «επιτυχής» για το ΔΝΤ επαναγορά προϋποθέτει ένα ποσό διαγραφής τουλάχιστον 18-20 δισ. ευρώ. Το πώς θα μπορούσε αυτό να γίνει με τις προσφερόμενες τιμές είναι ένα μεγάλο ερώτημα, αν υπολογίσει κανείς ότι τουλάχιστον αρχικά είχε αποκλεισθεί το ενδεχόμενο να συμμετάσχουν οι εγχώριοι κάτοχοι ομολόγων.

- Το άλλο ανοικτό ερώτημα που μάλλον θα απαντηθεί σήμερα, είναι το πώς θα χρηματοδοτηθεί η συγκεκριμένη αγορά. Αν θα είναι δηλαδή με ομόλογα EFSF ή όχι και αν αυτά θα αφαιρεθούν από το συνολικό δάνειο που έχει εγκριθεί για την Ελλάδα με το νέο μνημόνιο...

Πηγή:www.capital.gr