Τα κρυμμενα μυστικα των Ναϊτων

Φύλακες του Γκράαλ, αιρετικοί, ομοφυλόφιλοι. Στην πραγματικότητα έπεσαν θύματα της πάλης για εξουσία.

Μοναχοί με άδεια δολοφόνου

Στις 13 Οκτωβρίου του 1307, ο βασιλιάς Φίλιππος ο Ωραίος της Γαλλίας έδωσε μια εντολή που δεν επιδεχόταν καμία αμφισβήτηση: «Συλλάβετε όλους τους Ναΐτες». Οι θρυλικοί ιππότες, παρά την οικονομική δύναμη και τις υψηλές τους διασυνδέσεις, πιάστηκαν κυριολεκτικά στον ύπνο. Μέσα σε μερικές ημέρες βρέθηκαν όλοι κλειδωμένοι στα βασιλικά μπουντρούμια να τους βασανίζουν νυχθημερόν προκειμένου να ομολογήσουν κάθε έγκλημα που είχαν διαπράξει, αληθινό ή ανύπαρκτο.

Κάποιοι δεν έσπασαν και πέθαναν από τα βασανιστήρια. Οι περισσότεροι όμως ομολόγησαν και το δικαστήριο τους επέβαλε την ποινή, που δεν ήταν άλλη από κατήχηση μέχρι να επανέλθουν στον σωστό δρόμο. Ανάμεσά τους ήταν και ο αρχηγός τους, ο Μέγας Μάγιστρος των Ναϊτών Ζακ ντε Μολέ. Σχεδόν έξι χρόνια αργότερα, αυτός και οι έξι υπαρχηγοί του οδηγήθηκαν έξω από την Παναγία των Παρισίων και παραδέχτηκαν δημοσίως τις αμαρτίες τους. Ο Μολέ και ο υπαρχηγός του Ζεφρί ντε Σαρνί άρχισαν με στεντόρεια φωνή να αναιρούν τις ομολογίες τους και να διακηρύσσουν την αθωότητα τόσο τη δική τους όσο και ολόκληρου του τάγματος.

Η προσβολή δεν έμεινε αναπάντητη. Η ποινή μετατράπηκε αμέσως σε θάνατο. Έτσι, στις 19 Μαρτίου του 1314 έριξαν τον Μολέ και τον Σαρνί στην πυρά. Με τις φλόγες να τον κατακαίγουν, ο άλλοτε πανίσχυρος Μάγιστρος καταράστηκε τον βασιλιά Φίλιππο και τον Πάπα Κλήμη Ε’ να τον ακολουθήσουν σύντομα στον θάνατο. Πράγματι, πριν κλείσει ο χρόνος οι δύο ισχυροί άντρες πέθαναν, αφού προηγουμένως εξολόθρευσαν όλους τους Ναΐτες ιππότες. Πριν από αυτό το άδοξο και αιματηρό τέλος, οι Ναΐτες είχαν ήδη διανύσει δύο αιώνες ισχύος, πλούτου, καταξίωσης και απόλυτης διαφθοράς.

Οι φύλακες της Ιερουσαλήμ

Οι Ναΐτες ήταν το πρώτο μοναστικό στρατιωτικό τάγμα. Ιδρύθηκαν το 1118, στον απόηχο της Πρώτης Σταυροφορίας. Σκοπός τους ήταν η προστασία των προσκυνητών των Αγίων Τόπων από τους μουσουλμάνους καθώς και η σταθεροποίηση του νεοσύστατου βασιλείου της Ιερουσαλήμ. Σταδιακά άρχισαν να συσσωρεύουν αμύθητα πλούτη και να αποκτούν ισχύ. Έτσι μετατράπηκαν στο ισχυρότερο ιπποτικό τάγμα. Επισήμως, οι Ναΐτες έπαψαν να υπάρχουν από τις 19 Μαρτίου του 1314.

Έκτοτε άρχισε να διαδίδεται ο μύθος ότι μετά την καταδίκη τους, την οποία είχαν μεθοδεύσει ο Φίλιππος ο Ωραίος και ο Πάπας, οι ελάχιστοι εναπομείναντες ιππότες έκρυψαν ένα μέρος του θησαυρού τους. Τον μύθο αυτό τροφοδότησε το ότι έναν μήνα μετά τον θάνατο του Μολέ ο Πάπας Κλήμης Ε’ πέθανε από κάποια ασθένεια. Ο Φίλιππος ο Ωραίος τον ακολούθησε μερικούς μήνες αργότερα, αφού σκοτώθηκε κατά τη διάρκεια του κυνηγιού.

Βασιλική απόφαση

Οι ιστορικοί είναι σε θέση να ξεδιαλύνουν πλέον το μυστήριο που καλύπτει τον μύθο των Ναϊτών. Η τελευταία ανακάλυψή τους είναι η ανεύρεση στα μυστικά αρχεία του Βατικανού της περγαμηνής της Σινόν, φρουρίου στο οποίο ήταν φυλακισμένοι οι αρχηγοί των Ναϊτών. Σύμφωνα με το έγγραφο, ο υψηλόβαθμος εκκλησιαστικός αξιωματούχος, καρδινάλιος Μπερενζέ Φρεντόλ, ανιψιός του Πάπα Κλήμη Ε’, είχε ηγηθεί μιας από τις πολλές ανακρίσεις των Ναϊτών στην επαρχιακή πόλη Τουρ της Γαλλίας. Κάτι όμως δεν πήγαινε καλά. Μπορούσε μια τέτοια προσωπικότητα να εγκαταλείψει το Βατικανό για να διευθύνει μια από τις πολλές ανακρίσεις της εποχής;

Μια έρευνα εις βάθος αποκάλυψε ότι ο Φρεντόλ δεν ήταν παρών στη μικρή πόλη αλλά στις φυλακές του φρουρίου της Σινόν, σε μια σημαντική ακρόαση που έγινε με την παρουσία άλλων δύο καρδιναλίων. Στην ανάκριση ακούστηκαν οι απόψεις των αρχηγών των Ναϊτών, πρώτου από όλους του Ζακ ντε Μολέ. Το έγγραφο αποκαλύπτει ότι οι κατηγορούμενοι απαλλάχθηκαν από όλες τις κατηγορίες κατόπιν απόφασης του Πάπα Κλήμη Ε’. Οι ειδικοί συμπεραίνουν ότι ο Μολέ και ο Σαρνί θανατώθηκαν από μια αιφνιδιαστική κίνηση του Φιλίππου του Ωραίου. Αυτό δεν σημαίνει ότι η ανάκριση από μέρους του Ποντίφικα δεν είχε εντοπίσει παρανομίες ανάμεσα στους Ναΐτες. Στα έγγραφα του Βατικανού φαίνεται ότι κατά τη διάρκεια της μύησης οι υποψήφιοι ιππότες έπρεπε να φτύσουν τον Σταυρό και να απαρνηθούν τον Χριστό, αυτό όμως εκτιμήθηκε ως απλή βλασφημία και όχι ως ένδειξη αιρετικής συμπεριφοράς.

Ομοφυλοφιλία;

Σε άλλη έρευνα διαπιστώθηκε ότι οι Ναΐτες τελούσαν το μυστήριο της Θείας Κοινωνίας χωρίς την όστια, άρτο των καθολικών. Το μυστήριο τελούνταν κάθε Πέμπτη μόνο με κρασί, προς ανάμνηση του Μυστικού Δείπνου. Σταδιακά συνδέθηκαν με το Γκράαλ. Έχει αποδειχθεί επίσης ότι οι Ναΐτες ορκίζονταν στους ανωτέρους τους ότι θα αρνούνταν το γυναικείο φιλί, ορκίζονταν όμως ότι αν τους το ζητούσαν θα ακολουθούσαν έναν σύντροφό τους. Από τις καταθέσεις προκύπτει ότι μόνο οι έξι από τις χίλιες ομολογίες αφορούσαν σε ομοφυλοφιλία. Οι ερευνητές προσπαθούν να ρίξουν φως και σε άλλα σκοτεινά σημεία όπως ποιοι πραγματικά ήταν οι πρώτοι Ναΐτες και πώς απέκτησε το τάγμα ισχύ.

Η στρατιά του Αγίου Βερνάρδου

Το τάγμα ιδρύθηκε σε μια περίοδο κατά την οποία ο ιπποτισμός στην Ευρώπη ήταν το ίδιο επικίνδυνος με την πανώλη. Άνεργοι ιππότες επιδίδονταν σε εκβιασμούς, βιαιοπραγίες, μονομαχίες και απειλές κατά των φεουδαρχικών δικαιωμάτων. Η απασχόληση αυτών των θερμόαιμων στους Αγίους Τόπους επίλυσε ένα οξυμένο κοινωνικό πρόβλημα. Μετά την κατάληψη της Ιερουσαλήμ, μια ομάδα υπό την ηγεσία του Γάλλου ιππότη Ούγκο ντε Πεν εγκαταστάθηκε στο τέμενος του Αλ Άκσα, το οποίο είχε ανεγερθεί πάνω στα ερείπια του Ναού του Σολομώντος. Έτσι προέκυψε ο όρος Ναΐτες, που σήμαινε οι φύλακες του ναού.

Με το πέρας της Πρώτης Σταυροφορίας ενέσκυψε το πρόβλημα της προστασίας των πιστών στους Αγίους Τόπους. Ο ντε Πεν ήρθε σε επαφή με τον Άγιο Βερνάρδο του Κλερβό, από τους πιο επιφανείς θρησκευόμενους της εποχής, και του πρότεινε την ίδρυση ενός τάγματος πολεμιστών. Ο τελευταίος, μετά από κάποια στιγμή αμηχανίας, δέχτηκε τις προτάσεις του ντε Πεν. Μέχρι τότε ποτέ δεν είχε εξουσιοδοτηθεί ένας μοναχός να χύσει αίμα ούτε η Εκκλησία βασιζόταν για τις «βρόμικες» δουλειές στους ευγενείς και στους στρατούς των επιφανών φίλων της. Ο Βερνάρδος συνέταξε έναν μοναστικό-στρατιωτικό κανόνα τον οποίο τελικά ενέκρινε το 1129 ο ποντίφικας Ονόριος Β’.

Για τη στρατολόγηση δεν όπλισαν τους υπάρχοντες μοναχούς. Προσέγγισαν ιππότες, ως επί το πλείστον περιθωριοποιημένους, και τους στρατολόγησαν με βάση τα χριστιανικά τους πιστεύω. Ο Κανόνας των Ναϊτών μιλούσε για απόλυτη υπακοή στο πρόσωπο του Μεγάλου Μαγίστρου του τάγματος. Ανώτερος από αυτόν ήταν μόνο ο Πάπας.

Οι πρώτοι τραπεζίτες

Οι Ναΐτες δημιούργησαν ένα δίκτυο οχυρωμένων εκκλησιαστικών κτημάτων για να ελέγχουν τις οδούς που οδηγούσαν από την Ευρώπη στους Αγίους Τόπους. Στην Ισπανία, στην Πορτογαλία, στη Γαλλία και στη Γερμανία, οικειοποιήθηκαν χιλιάδες τέτοια κτήματα και η παρουσία τους απέκτησε μορφή δικτύου. Αυτοί εφηύραν την πιστωτική επιστολή. Αν ένας ταξιδιώτης πλήρωνε τα χρήματα στο ιπποτικό κτήμα της περιοχής του μπορούσε να πάρει το ισότιμο ποσό χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά από ένα άλλο ιπποτικό δίκτυο χωρίς να διακινδυνεύσει να τον κλέψουν κατά τη διάρκεια του ταξιδιού του. Τέτοιου είδους δραστηριότητες, μαζί με τους φόρους επί των οικονομικών συναλλαγών, μεταμόρφωσαν τους ιππότες σε τραπεζίτες. Έτσι έφτασαν μέχρι να φυλάσσουν τα ταμεία του γαλλικού κράτους. Ποτέ όμως δεν έχασαν τον ρόλο του πολεμιστή. Συμμετείχαν στην υπεράσπιση των πόλεων που είχαν καταλάβει οι Σταυροφόροι, τις οποίες ανακατέλαβαν οι μουσουλμάνοι. Τι έφερε όμως τους Ναΐτες σε σύγκρουση με τον βασιλιά και τον Πάπα;

Αποδιοπομπαίος τράγος

Σύμφωνα με ερευνητές, η Γαλλία αντιμετώπισε μια πολύ σοβαρή οικονομική κρίση και ο Φίλιππος ο Ωραίος αποφάσισε να κατηγορήσει τους Ναΐτες ως αιρετικούς προκειμένου να δημεύσει τα υπάρχοντά τους. Μεταξύ των κατηγοριών ήταν και το ότι οι Ναΐτες λάτρευαν ένα είδωλο, το οποίο περιέγραφαν σαν κρανίο ή σαν το πρόσωπο ενός γενειοφόρου, γνωστού ως Μπαφομέτο. Μια υπόθεση είναι ότι η μορφή αυτή ήταν ίδια με εκείνη που έχει αποτυπωθεί πάνω στην Ιερά Σινδώνη. Θρυλείται επίσης ότι ο Μπαφομέτο συνδεόταν στενά με σατανιστικές τελετές. Όπως και να έχει, τα υπάρχοντα των Ναϊτών δημεύτηκαν από τον Φίλιππο τον Ωραίο και όσα βρίσκονταν εκτός Γαλλίας παραχωρήθηκαν από την Εκκλησία στους Οσπιταλιέρους, άλλο θρησκευτικό τάγμα.

Ένα πάντως είναι βέβαιο. Ένα χειρόγραφο που φυλάσσεται στην Εθνική Βιβλιοθήκη του Παρισιού (10919-84v-236v) περιέχει μια επιστολή των στρατιωτών προς τον Φίλιππο τον Ωραίο με την οποία τον πληροφορούν ότι ένας υψηλός αξιωματούχος των Ναϊτών διέφυγε με πλοίο έχοντας μαζί του σαράντα μοναχούς του ίδιου τάγματος. Η επιστολή δεν αναφέρει από πού αναχώρησε και ποια κατεύθυνση είχε, δεν μπορούμε πάντως να αποκλείσουμε ότι οι Ναΐτες φυγάδες μετέφεραν χρυσό και άλλα αντικείμενα αξίας.

Οι δρακόντειοι νόμοι των ιερών μαχητών

Οι Ναΐτες είχαν τέσσερις βαθμούς: του ιππότη, τον οποίο έπαιρνε όποιος είχε ιπποτική καταγωγή, του υπαξιωματικού, του κτηματία και του ιερέα- στρατιωτικού. Κάθε ιππότης είχε στη διάθεσή του δέκα άντρες σε θέσεις υποστήριξης. Σύμφωνα με τον επίσημο κανονισμό ο οποίος απαρτιζόταν από εβδομήντα άρθρα, οι Ναΐτες είχαν την υποχρέωση να αντιστέκονται στον εχθρό ακόμη και αν ήταν ένας εναντίον πολλών. Μόνο ο αρχηγός είχε το δικαίωμα να τους καλέσει σε υποχώρηση.

Σεμνά και ταπεινά. Ήταν επιβεβλημένο να βοηθούν όποιον σύντροφό τους αντιμετώπιζε δυσκολία ακόμη και με κόστος της ζωής τους. Ως μοναχοί χαρακτηρίζονταν αδελφοί και έτρωγαν πάντα από το ίδιο πιάτο. Άλλα άρθρα απαγόρευαν το κυνήγι με γεράκια και γενικά το κυνήγι, εκτός από εκείνο των λεόντων, επειδή θεωρούνταν κοσμικές δραστηριότητες. Οι ιππότες έπρεπε να φορούν λευκό μανδύα, σύμβολο αγνότητας, ενώ οι υπαξιωματικοί καφέ ενδύματα. Τα ρούχα τους έπρεπε να είναι φτιαγμένα από ευτελή υφάσματα, ώστε να διαφέρουν από τους κοσμικούς ιππότες που ντύνονταν με εντυπωσιακά ρούχα και ιπποσκευές.

Το κουτσομπολιό κομμένο! 
Απαγορεύονταν οι γούνες και επιτρέπονταν μόνο τα αρνίσια δέρματα. Τα μαλλιά τους έπρεπε να είναι κοντοκουρεμένα και δεν επιτρεπόταν να φορούν σπιρούνια. Απαγορευόταν να μαστιγώνουν τους υπηρέτες τους και δεν έπρεπε να κουτσομπολεύουν σιγοψιθυρίζοντας. Τέλος, αν ελάμβαναν κάποιο δώρο από συγγενή έπρεπε να το προσφέρουν στην κοινότητα.

Ανακάλυψαν την Αμερική;

Γιατί οι Ναΐτες κατασκεύασαν στη Λα Ροσέλ, γαλλική ακτή του Ατλαντικού, ένα μεγάλο λιμάνι παρότι βρισκόταν μακριά από την πορεία που ακολουθούσαν προς τους Αγίους Τόπους; Σύμφωνα με μια ακραία υπόθεση, ενδιαφέρονταν για την Κεντρική Αμερική, την ύπαρξη της οποίας γνώριζαν.

Προφητεία. 
Εκείνη την εποχή εμφανίστηκαν στην Ευρώπη μεγάλες ποσότητες αργύρου. Το μέταλλο ήταν σε αφθονία στο Μεξικό. Σύμφωνα με μια προφητεία, εκεί ο Μοντεζούμα γνώριζε για την επικείμενη απόβαση λευκών πολύ πριν από την άφιξη του Κορτέζ. Η υπόθεση διαμορφώνεται ως εξής: Οι Αζτέκοι είχαν δει τους Ναΐτες 150 χρόνια πριν από τον Κορτέζ και ίσως η αναμονή της επιστροφής τους έγινε προφητεία.

Ανεκτικοί προς τους μουσουλμάνους

Οι Ναΐτες προσαρμόστηκαν στη ζωή και στις συνήθειες της Παλαιστίνης και διατηρούσαν φιλικές σχέσεις ακόμη και με τους μουσουλμάνους. Αυτό επιβεβαιώνει η εμπειρία του εμίρη Σαϊζάρ Ουσάμα ιμπν Μουνκίχ, μορφωμένου και θρησκευόμενου ανθρώπου που συνήθιζε να προσεύχεται μπροστά στη Λίθο του Αβραάμ στο τέμενος Αλ Άκσα της Ιερουσαλήμ. Αναφέρει ότι «Όταν έμπαινα στο τζαμί οι φίλοι μου οι Ναΐτες έθεταν στη διάθεσή μου ένα στασίδι για να ολοκληρώσω με τη βοήθειά του τις προσευχές».

Κοίτα προς την Ανατολή! 
«Μια μέρα ένας Φράγκος έπεσε πάνω μου, με άρπαξε και μου έστρεψε το πρόσωπο προς την Ανατολή λέγοντας: «Έτσι προσεύχονται!». Αμέσως επενέβησαν μερικοί Ναΐτες που τον απομάκρυναν από κοντά μου. Εκείνος, επωφελούμενος από μια στιγμή κατά την οποία δεν τον πρόσεχαν, ξαναρίχτηκε πάνω μου στρέφοντας το πρόσωπό μου προς την Ανατολή και επανέλαβε: «Έτσι προσεύχονται!». Για δεύτερη φορά επενέβησαν οι Ναΐτες και μου ζήτησαν συγνώμη λέγοντας: “Είναι ξένος, αυτές τις μέρες έφτασε από τη χώρα των Φράγκων και δεν έχει δει κανέναν να προσεύχεται χωρίς να στρέφει το πρόσωπό του προς την Ανατολή”».