μειωστε το φορο που προκυπτει απο τα τεκμηρια

Οι τελευταίες νομοθετικές μεταβολές σχετικά με τη φορολόγηση των φυσικών προσώπων ανέβασαν δραματικά τα φορολογητέα εισοδήματα με την παράλληλη αύξηση των αντικειμενικών δαπανών (τεκμηρίων) που υπολογίζονται για την διαβίωση του φορολογούμενου και των προσώπων που τον βαρύνουν, καθώς και για την απόκτηση περιουσιακών του στοιχείων. Ο πιο διαδεδομένος και συνήθης τρόπος δικαιολόγησης των ποσών των αντικειμενικών δαπανών είναι με την ανάλωση κεφαλαίου (άλλοι τρόποι είναι η λήψη δανείου, οι δωρεές, οι γονικές παροχές και η διάθεση περιουσιακών στοιχείων, κ.λπ.).

1) Σχηματισμός κεφαλαίων προηγούμενων ετών

Το ποσό εκείνο του κεφαλαίου που αποδεδειγμένα δηλώθηκε σε προηγούμενα έτη (συνεχόμενα), είχε φορολογηθεί ή νόμιμα είχε απαλλαγή από το φόρο και το οποίο ως περίσσευμα (αποταμιεύματα) αναλώθηκε, δηλαδή δαπανήθηκε στο έτος 2011  χρησιμοποιείται για την κάλυψη των αντικειμενικών δαπανών (τεκμηρίων).

Ο τρόπος σχηματισμού των κεφαλαίων προηγούμενων ετών προσδιορίζεται αναλυτικά από τις διατάξεις της περίπτωσης ζ’ της παραγράφου 2 του άρθρου 19 του Ν.2238/1994, όπως ίσχυαν κατά τα οικεία έτη.

Για τα εισοδήματα ή ποσά που ήδη φορολογήθηκαν ή απαλλάχτηκαν από το φόρο νόμιμα, απαιτούνται βεβαιώσεις των επιχειρήσεων γενικά ή των αρμόδιων Υπηρεσιών από τις οποίες να προκύπτουν τα ποσά αυτά.

2) Προσδιορισμός ανάλωσης κεφαλαίου

Για τον υπολογισμό της ανάλωσης κεφαλαίου μπορεί να ληφθεί υπόψη κεφάλαιο που σχηματίσθηκε τα προηγούμενα έτη σύμφωνα με τις ειδικότερες διατάξεις που ίσχυαν σε κάθε έτος. Ο φορολογούμενος μπορεί να επικαλεσθεί κεφάλαιο προηγούμενων ετών χωρίς περιορισμό, δηλαδή και πριν από δέκα και δεκαπέντε χρόνια, με τις εξής δύο προϋποθέσεις:

α) Να έχει στοιχεία από τα οποία να προκύπτει το κεφάλαιο που επικαλείται για ανάλωση

β) Τα έτη να είναι συνεχόμενα, π.χ. ανάλωση κεφαλαίων από το οικονομικό έτος 2004 έως το 2008, και όχι επιλεκτικά. (π.χ. ανάλωση κεφαλαίου έτους 2005 και έτους 2008)

Για τον υπολογισμό του κεφαλαίου κάθε έτους λαμβάνονται υπόψη τα εισοδήματα που είχαν φορολογηθεί ή είχαν νόμιμα απαλλαγεί από το φόρο, εισπράχθηκαν αποδεδειγμένα και τα οποία προκύπτουν από το συμψηφισμό των θετικών και αρνητικών στοιχείων του ίδιου έτους. Τα έτη αυτά πρέπει να είναι συνεχόμενα και να φθάνουν μέχρι το προηγούμενο του κρινόμενου έτους. Το θετικό αλγεβρικό άθροισμα των ετών αυτών θα αποτελέσει το συνολικό κεφάλαιο που σχηματίστηκε αυτά τα έτη. Κατά το σχηματισμό κεφαλαίου προηγούμενων ετών, τα τυχόν αρνητικά υπόλοιπα κάθε έτους συμψηφίζονται με τα θετικά και στην περίπτωση που το τελικό αλγεβρικό άθροισμα είναι αρνητικό, δεν απομένει κεφάλαιο προς επίκληση.

3) Υπολογισμός κεφαλαίου για ανάλωση που σχηματίστηκε από τη χρήση 2010 και εφεξής

Ειδικότερα, για τον προσδιορισμό κάθε χρόνο, του κεφαλαίου που μπορεί να επικαλεστεί ο φορολογούμενος για ανάλωση, λαμβάνονται υπόψη τα παρακάτω.

Τα πραγματικά εισοδήματα που:

α. έχουν υπαχθεί σε φορολογία με τις γενικές διατάξεις ή

β. Σε αυτοτελή φορολογία με εξάντληση της φορολογικής υποχρέωσης ( π.χ. τόκοι καταθέσεων ή ομολόγων του Ελληνικού Δημοσίου) ή

γ. νόμιμα έχουν απαλλαγεί της φορολογίας ( π.χ. Υπεραξία από την εξαγορά μεριδίων αμοιβαίων κεφαλαίων),

δ. τα χρηματικά ποσά που δεν θεωρούνται εισόδημα:

● χρηματικά ποσά που προέρχονται από την διάθεση περιουσιακών στοιχείων.

● εισαγωγή συναλλάγματος μη υποχρεωτικά εκχωρητέου στην Τράπεζα της Ελλάδος.

● δάνεια, δωρεά ή γονική παροχή χρηματικών ποσών για τα οποία η οικεία φορολογική δήλωση έχει υποβληθεί μέχρι τη λήξη του έτους στο οποίο πραγματοποιήθηκε η σχετική δαπάνη.

ε. οποιαδήποτε άλλο ποσό το οποίο αποδεδειγμένα έχει εισπραχθεί π.χ. αποζημίωση αγροτικών ζημιών λόγω καταστροφής της καλλιέργειας (δεν υπάγονται οι επιχορηγήσεις που λαμβάνει ο φορολογούμενος λόγω υπαγωγής σε αναπτυξιακό νόμο για πραγματοποίηση επενδύσεων).

Από τα προαναφερθέντα εισοδήματα που επικαλείται ο φορολογούμενος για σχηματισμό κεφαλαίου για ανάλωση, αφαιρούνται τα ποσά που αφορούν αντικειμενικές δαπάνες.

Παράδειγμα : Φορολογούμενος αποκτά το έτος 2011 ΕΙΧ αυτοκίνητο αντί 20.000 ευρώ με μετρητά. Για να δικαιολογήσει το ποσό αυτό, επικαλείται ανάλωση κεφαλαίου που σχηματίστηκε από τα εισοδήματα του έτους 2010 ως εξής : Εισοδήματα από μισθωτές υπηρεσίες 30.000 ευρώ, Αντικειμενικές δαπάνες (κατοικίας, άλλου ΕΙΧ αυτοκινήτου) : 12.000 ευρώ. Επομένως, μπορεί να χρησιμοποιήσει κεφάλαιο για ανάλωση ποσού 18.000 ευρώ.

Όταν δεν υπάρχουν αντικειμενικές δαπάνες ή αυτές είναι μικρότερες των ποσών των 3.000 ευρώ προκειμένου για άγαμο, διαζευγμένο ή χήρο και των 5.000 ευρώ προκειμένου για συζύγους, τότε αφαιρείται ποσό τουλάχιστον ίσο με 3.000 ευρώ και 5.000 ευρώ αντίστοιχα.

4) Υπολογισμός κεφαλαίου για ανάλωση που σχηματίστηκε τις χρήσεις 2008 και 2009

Για τα οικ. έτος 2009, 2010 (χρήσεις 2008 και 2009), οι αντικειμενικές δαπάνες και οι δαπάνες απόκτησης περιουσιακών στοιχείων που πραγματοποιούνται, θα αφαιρούνται κατά τον προσδιορισμό του κεφαλαίου κάθε έτους, μόνο εφόσον εμπίπτουν στις διατάξεις περί εφαρμογής τεκμηρίου και δεν απαλλάσσονται.

Παράδειγμα :

Αν κατά τη χρήση 2008 και 2009 φυσικό πρόσωπο ήταν κύριος Ε.Ι.Χ. αυτοκινήτου που απαλλάσσονταν τότε του τεκμηρίου (π.χ. εργοστασιακή αξία μικρότερη των 50.000 ευρώ) και είχε τεκμήριο από σκάφος αναψυχής ποσό 10.000 κατ’ έτος και κατά τη χρήση 2011, ο φορολογούμενος επικαλείται ανάλωση κεφαλαίου των ετών αυτών, η τεκμαρτή δαπάνη του αυτοκινήτου αυτού δεν αφαιρείται, δεδομένου ότι απαλλασσόταν του τεκμηρίου. Κατά τον υπολογισμό του κεφαλαίου για ανάλωση, αφαιρείται μόνο το τεκμήριο του σκάφους αναψυχής.

Αν δεν υπάρχουν δαπάνες διαβίωσης για τα έτη 2008 και 2009 ή αυτές είναι μικρότερες (κατ’ έτος) από 2.900 ευρώ, αφαιρείται ποσό τουλάχιστον 2.900 ευρώ.

5) Υπολογισμός κεφαλαίου για ανάλωση που σχηματίστηκε τις χρήσεις 2005 έως και 2007

Για τον προσδιορισμό του κεφαλαίου κάθε έτους, λαμβάνονται υπόψη όπως αναφέρουμε και παραπάνω :

α) τα πραγματικά εισοδήματα που έχουν φορολογηθεί ή νόμιμα απαλλαγεί από το φόρο, τα οποία προκύπτουν από συμψηφισμό των θετικών και αρνητικών στοιχείων αυτών,

β) τα χρηματικά ποσά που δεν θεωρούνται εισόδημα (ό.π.)

Παράδειγμα : Φυσικό πρόσωπο κατά τις χρήσεις 2005, 2006, 2007, 2008, 2009 και 2010 ήταν κύριος αυτοκινήτου που απαλλάσσονταν του τεκμηρίου (π.χ. εργοστασιακή αξία μικρότερη των 50.000€).

Κατά τη χρήση 2011 επικαλείται ανάλωση κεφαλαίου των έξι προηγουμένων ετών. - Για τα οικονομικά έτη 2006, 2007, 2008 (χρήσεις 2005, 2006, 2007) η τεκμαρτή δαπάνη του εν λόγω αυτοκινήτου θα αφαιρεθεί, ανεξάρτητα από το ότι κατά τις χρήσεις αυτές δεν είχε εφαρμογή το τεκμήριο.

- Για τα οικονομικά έτη 2009, 2010 (χρήσεις 2008, 2009) δε θα αφαιρεθεί δεδομένου ότι απαλλάσσεται του τεκμηρίου.

- Για το οικονομικό έτος 2011 (χρήση 2010) θα αφαιρεθεί ανεξάρτητα αν απαλλάσσεται της εφαρμογής του τεκμηρίου ή όχι.

Αν δεν υπάρχουν δαπάνες διαβίωσης για τα έτη 2005 έως και 2007 ή αυτές είναι μικρότερες (κατ’ έτος) από 2.900 ευρώ, αφαιρείται ποσό τουλάχιστον 2.900 ευρώ.

6) Υπολογισμός κεφαλαίου για ανάλωση που σχηματίστηκε τις χρήσεις 1992 έως και 2004

Για τον προσδιορισμό του κεφαλαίου κάθε έτους, λαμβάνονται υπόψη:

α)τα πραγματικά εισοδήματα που έχουν φορολογηθεί ή νόμιμα απαλλαγεί από το φόρο, τα οποία προκύπτουν από συμψηφισμό των θετικών και αρνητικών στοιχείων αυτών,

β)τα χρηματικά ποσά που δεν θεωρούνται εισόδημα δηλαδή ποσά που προέρχονται από την διάθεση περιουσιακών στοιχείων, εισαγωγή συναλλάγματος, δάνεια δωρεές ή γονικές παροχές χρηματικών ποσών και οποιοδήποτε άλλο ποσό το οποίο νόμιμα έχει εισπραχθεί.

Από τα παραπάνω εισοδήματα αφαιρούνται οι αντικειμενικές δαπάνες και οι δαπάνες απόκτησης περιουσιακών στοιχείων, όπως ίσχυαν, ανεξάρτητα από το αν απαλλάσσονται της εφαρμογής του τεκμηρίου.

Στην περίπτωση που δεν υπάρχουν δαπάνες ή αν το ποσό τους είναι μικρότερο από τις δύο χιλιάδες εννιακόσια (2.900) ευρώ, το ποσό που πρέπει να εκπεσθεί σε καμιά περίπτωση δεν μπορεί να είναι κατώτερο των δύο χιλιάδων εννιακοσίων (2.900) ευρώ.

Κάθε ποσό που καταβλήθηκε για την απόκτηση αυτών των εσόδων τα μειώνει, προκειμένου αυτά να ληφθούν υπόψη για την κάλυψη ή τον περιορισμό της συνολικής ετήσιας δαπάνης, εκτός αν τα ποσά αυτά έχουν ληφθεί υπόψη κατά τον προσδιορισμό του εισοδήματος του έτους που καταβλήθηκαν και ο φορολογούμενος επικαλείται ανάλωση κεφαλαίου του έτους αυτού.

7) Δικαιολογητικά για την ανάλωση κεφαλαίου προηγούμενων ετών.

Για την κάλυψη της τεκμαρτής δαπάνης διαβίωσης και απόκτησης περιουσιακών στοιχείων με ανάλωση κεφαλαίου προηγουμένων ετών συνυποβάλλεται αναλυτικός πίνακας με τα στοιχεία των εσόδων (εισοδήματα, δωρεές, κτλ.) και των ετήσιων δαπανών τεκμηρίων ή ποσού 2.900 ευρώ, ή 3.000 ευρώ ή 5.000 ευρώ, ως ελάχιστο ποσό δαπανών διαβίωσης αν δεν υπάρχουν δαπάνες (τεκμήρια) διαβίωσης, του άρθρου 16 ανάλογα με το έτος που επικαλείται δηλωθέντα εισοδήματα προς ανάλωση με το ποσό του σχηματισθέντος κατ έτος κεφαλαίου που προορίζεται για κάλυψη τεκμηρίων.

*Βασισμένο στο βιβλίο «Φορολογικές δηλώσεις 2012 – Πρακτικός Οδηγός συμπλήρωσης – για φυσικά Πρόσωπα» των κκ. Χ.Παύλου – Ι.Γκούρλια

http://www.in.gr/