Γρεβενα: Δοντι μωρου ελεφαντα τριων εκατομμυριων ετων!

Έζησε πριν τρία εκατομμύρια χρόνια. Σ' έναν από τους τελευταίους παράδεισους της γης, με πλούσια βλάστηση και άφθονα νερά.

Ήταν περίπου δυο μήνων και, αν ήταν αρσενικό και έφτανε ως την ενηλικίωση, το πιθανότερο είναι ότι θα είχε χαυλιόδοντες μήκους πέντε μέτρων -ίσους δηλαδή με τους μεγαλύτερους που έχουν καταγραφεί και στο βιβλίο Γκίνες- και ίσως μερικά εκατοστά μεγαλύτερους.

Όλα αυτά προκύπτουν από το πρώτο δόντι (νεογιλός) ενός μωρού-ελέφαντα, που εντοπίστηκε στην περιοχή Μηλιά Γρεβενών και...
 είναι ο μικρότερος χαυλιόδοντας του μαστόδοντα Mammut borsoni στον κόσμο.

«Ενώ εργαζόμουνα πάνω στον προσδιορισμό νέων απολιθωμένων οστών και δοντιών από την περιοχή της Μηλιάς, ξεχώρισα ένα δείγμα, μήκους 4-5 εκατοστών. Αυτό το μικροσκοπικό απολίθωμα είχε παραδοθεί στο Μουσείο το 2009 από τον κ. Θωμά Τζημόπουλο, ο οποίος το είχε ανακαλύψει στη θέση Μηλιά 9. Η αναγνώριση του δείγματος δεν ήταν εύκολη υπόθεση. Ο Ντικ Μολ, επιστημονικός συνεργάτης του Μουσείου της Μηλιάς, κατάφερε, μέσα σε μεγάλο ενθουσιασμό, να προσδιορίσει το δείγμα. Αυτό το μικρό απολίθωμα ήταν ένας νεογιλός χαυλιόδοντας από ένα νεογέννητο μαστόδοντα, του είδους Mammut borsoni, ο οποίος πέθανε περίπου δύο μήνες μετά τη γέννησή του. Σύμφωνα με τον Ν. Μολ, αυτή είναι η πρώτη φορά που ανακαλύπτεται ένα τέτοιο μοναδικό απολίθωμα από ένα τόσο νεαρό μαστόδοντα. Το νέο αυτό δείγμα θα ρίξει άπλετο φως στη μελέτη της ανάπτυξης και του τρόπου ζωής -την ηθολογία και τη βιολογία- των μαστόδοντων, οι οποίοι ζούσαν πριν από τρία εκατομμύρια χρόνια στην περιοχή» τόνισε στον «ΑτΚ» η αναπληρώτρια καθηγήτρια Ευαγγελία Τσουκαλά, επιστημονική υπεύθυνη των παλαιοντολογικών ερευνών και του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Μηλιάς Γρεβενών.

«Προς το παρόν μπορούμε να πούμε κάποια πράγματα για τη μορφολογία του. Οτι δηλαδή, ενώ στους ανθρώπους το νέο δόντι βγαίνει από κάτω προς τα πάνω, εδώ φαίνεται ότι το νέο δόντι έσπρωχνε από πίσω προς τα μπρος για να πάρει τη θέση του, μια ιδιομορφία όλων των προβοσκιδοτών. Αυτό που μπορούμε επίσης να πούμε είναι ότι πριν τρία εκατομμύρια χρόνια έζησε σε μια περιοχή που έμοιαζε με ζούγκλα, είχε άφθονη βλάστηση και νερά και θερμό κλίμα. Κάπως σαν τον τελευταίο παράδεισο», πρόσθεσε η κ. Τσουκαλά.


Διαβάζοντας τα βιβλία του παρελθόντος

Τη μοναδικότητα του ευρύματος επιβεβαιώνει και ο Μολ, ο οποίος σε επικοινωνία με τον «ΑτΚ» διευκρίνισε: «Εργάζομαι με την κ. Τσουκαλά και την ταλαντούχα ομάδα της από το 2007 και όταν εντοπίσαμε τους μεγαλύτερους χαυλιόδοντες του μαστόδοντα Mammut borsoni στον κόσμο -μήκους πέντε μέτρων που έχουν καταγραφεί και στο βιβλίο Γκίνες- ήταν εκπληκτικό, επειδή ήταν τόσο τεράστιοι, που έκαναν ακόμα και τους λίγους ανά τον κόσμο ειδικούς να αναρωτιόμαστε πώς είναι δυνατόν ενας μαστόδοντας να φέρει τόσο μεγάλους και βαρείς χαυλιόδοντες. Το συγκεκριμένα είναι ένα μοναδικό εύρυμα, που δεν έχει καταγραφεί όμοιο του ποτέ πριν. Είναι ο μοναδικός μικρότερος χαυλιόδοντας ενός μωρού-μαστόδοντα Mammut borsoni στον κόσμο. Μελετώντας ευρύματα σαν και αυτό είναι σαν να διαβάζουμε τα βιβλία του παρελθόντος. Το μωρό πρέπει να ήταν περίπου δυο μηνών και απ' όσο είμαι σε θέση να γνωρίζω δεν έτρωγε παρά θήλαζε από τη μητέρα του, προφανώς πολλά λίτρα γάλα. Αν το μωρό ήταν αγόρι, θα μπορούσε μεγαλώντας να έχει χαυλιόδοντες ίσους με τους μεγαλύτερους χαυλιόδοντες που έχουν βρεθεί στον κόσμο -αυτούς στη Μηλιά- και ενδεχομένως και μερικά εκατοστά μεγαλύτερους. Το σημαντικό είναι ότι έχουμε βάλει τη Μηλιά στο χάρτη της ''παλαιοντολογικής κοινότητας''».

Αξίζει να σημειωθεί ότι η κ. Τσουκαλά και ο κ. Μολ πρόκειται να παρουσιάσουν τα νέα δεδομένα από την έρευνα του ευρύματος στο Διεθνές Συνέδριο για τα Μαμούθ και τους συγγενείς τους το Μάιο του 1913, στην Αλάσκα.

Ο νεογιλός χαυλιόδοντας του μωρού μαστόδοντα Mammut borsoni στη συλλογή του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας της Μηλιάς

krasodad