Πού πάει το κινητό σου όταν «γεράσει»;

Τα ηλεκτρονικά απόβλητα είναι ο νέος μεγάλος περιβαλλοντικός εφιάλτης..

Οι ΗΠΑ "εξάγουν" άχρηστα κινητά και υπολογιστές σε χώρες του Τρίτου Κόσμου όπου μικρά παιδιά τα διαλύουν στα εξ ων συνετέθησαν, για να πάρουν τα μέταλλά τους, εκτιθέμενα σε τοξική μόλυνση!

Ο μέσος χρήστης αλλάζει το κινητό του τηλέφωνο κάθε 2 χρόνια. Μόνο στις ΗΠΑ, 150 εκατομμύρια κινητά τηλέφωνα αντικαθίστανται κάθε χρόνο.

Παγκοσμίως, πάνω από 1,5 δισεκατομμύρια (!) νέες συσκευές πωλούνται κάθε χρόνο, κάτι που σημαίνει ότι αυτές που μπαίνουν σε αχρηστία πλησιάζουν το ένα δισ., αφού στο νούμερο πρέπει να υπολογίσουμε και τους νέους χρήστες. Έχετε αναρωτηθεί ποτέ πού πηγαίνουν τα τηλέφωνα αυτά όταν γεράσουν;

Γνωρίζετε το Αγκμπομπλόσι της Γκάνας; Το Γκουιγιού της Κίνας; Έχετε δει ποτέ εικόνες από τις πιο εξαθλιωμένες γειτονιές του Νέου Δελχί της Ινδίας; Αυτές οι πόλεις είναι τρεις από τους πιο κλασσικούς προορισμούς για τα γερασμένα, άχρηστα κινητά.

Εκεί, βουνά από ηλεκτρονικές συσκευές αποτελούν το χώρο δουλειάς χιλιάδων μικρών παιδιών. Προσπαθούν να βγάλουν τα μέταλλα (χαλκό, χρυσό και ασήμι) από κάθε συσκευή για να τον πουλήσουν για μερικά ψιλά σε εμπόρους ανακυκλώσιμων υλικών.

Στην Ινδία, οι μπαταρίες των υπολογιστών σπάζονται με σφυριά, για να εξαχθεί κάδμιο. Τα τοξικά του τρίμματα καλύπτουν τα ακάλυπτα χέρια και πόδια των παιδιών που κάνουν αυτή τη δουλειά.

Οι γυναίκες κάθονται όλη μέρα πάνω από μεγάλες κατσαρόλες όπου "μαγειρεύουν" τσιπάκια, γεμάτα μόλυβδο, για να λιώσουν τα υπόλοιπα υλικά και να πάρουν τον ελάχιστο χρυσό ή το ασήμι που χρησιμοποιείται.

Ακόμη χειρότερα: Κάποια παιδιά έχουν ειδικευθεί στην όσφρηση πλαστικών, ώστε να διακρίνουν πια κάνουν και πια δεν κάνουν για ανακύκλωση. Δεν μπορούν να καταλάβουν απλά μυρίζοντας ένα παλιό τηλέφωνο όμως,

Πρέπει να το κάψουν και να σταθούν πάνω από τις δολοφονικές του αναθυμιάσεις!

Οι κίνδυνοι για την υγεία, ειδικά των παιδιών και των έγκυων γυναικών, είναι τεράστιοι. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, ακόμη και μια χαμηλού επιπέδου έκθεση σε μόλυβδο, κάδμιο και υδράργυρο μπορεί να προκαλέσει μη αντιστρέψιμες νευρολογικές βλάβες και να απειλήσουν την ομαλή ανάπτυξη ενός παιδιού.

Το πρόβλημα των ηλεκτρονικών αποβλήτων είναι τεράστιο στον Τρίτο Κόσμο, όπου σε ουκ ολίγες πόλεις και χωριά ξεφορτώνονται καθημερινά χιλιάδες φορτία παλιών συσκευών τις οποίες οι κάτοικοί τους διαλύουν για να πάρουν τα μέταλλά τους και να βγάλουν ένα πενιχρό μεροκάματο. Αυτό, όμως, που σοκάρει ακόμη περισσότερο είναι ότι το πρόβλημα δεν αφορά αποκλειστικά τις περιοχές αυτές. Σε αρκετές "πολιτισμένες" χώρες του κόσμου, όπως οι ΗΠΑ, φυλακισμένοι καλούνται να κάνουν παρόμοιες δουλειές.

Στο πρόβλημα αυτό, πάντως, είναι οι ίδιες οι ΗΠΑ που προκαλούν τη μεγαλύτερη ζημιά. Είναι μια από τις ελάχιστες χώρες που δεν έχουν υπογράψει τη Σύμβαση της Βασιλείας που απαγορεύει σε ένα κράτος να εξάγει τοξικά απόβλητα. Οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης αντιμετωπίζουν οι ίδιες τα απόβλητά τους με επιστημονικό τρόπο, κάτι που οι ΗΠΑ αποφεύγουν, προκειμένου να μην επωμιστούν το κόστος.

Προτιμούν να μολύνουν τον Τρίτο Κόσμο ή τους φυλακισμένους τους...

Σύμφωνα με τον κανονισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι κατασκευαστές ηλεκτρονικών συσκευών είναι υποχρεωμένες να δημιουργήσουν ειδικά κέντρα ασφαλούς ανακύκλωσης. Ο στόχος είναι μέχρι το 2019 να ανακυκλώνεται το 85 των ηλεκτρονικών αποβλήτων της ηπείρου. Κάτι παρόμοιο συμβαίνει και στην Ιαπωνία. Όχι όμως στις ΗΠΑ, που είναι η χώρα με τις μεγαλύτερες πωλήσεις κινητών και υπολογιστών ετησίως!

Μία λύση στο πρόβλημα -αν θεωρήσουμε ως δεδομένο ότι οι ΗΠΑ δεν θα δεχτούν ποτέ να μην εξάγουν τα απόβλητά τους- είναι να αλλάξει ο τρόπος που κατασκευάζονται τα κινητά. Ακόμη κι αν τα μέταλλα έμεναν ίδια, οι εταιρείες θα μπορούσαν να συμφωνήσουν σε έναν κοινό τρόπο συναρμολόγησης και κυρίως αποσυναρμολόγησης που θα έκανε το έργο των παιδιών του Τρίτου

Κόσμου πιο εύκολο. Αντί να χρειαστεί ναι καίνε τα πλαστικά, να πιάνουν με τα χέρια τα τοξικά υλικά και να σπάνε με σφυριά τις συσκευές, θα μπορούσαν εύκολα να παίρνουν τα υλικά που χρειάζονται με τη "βοήθεια" των εταιρειών.

Αλλά η πιο πρακτική και ουσιαστική λύση είναι μόνο μια: Η εκπαίδευση όλων ημών. Των χρηστών. Να μάθουμε να ανακυκλώνουμε τις συσκευές μας, αντί να τις πετάμε όπου νά 'ναι.

Να ψάξουμε, να βρούμε τους φορείς που παίρνουν τα παλιά ηλεκτρονικά και τα οδηγούν στα ειδικά εργοστάσια ανακύκλωσης. Όσο συνεχίζουμε να μην ασχολούμαστε με το ζήτημα, θα σκοτώνουμε τα παιδιά του Τρίτου Κόσμου και όπλο μας θα είναι το "αθώο" μας κινητό ή το πληκτρολόγιο στο οποίο δουλεύουμε καθημερινά στο γραφείο!