10+ 1 ΛΟΓΟΙ ΠΟΥ ΟΛΟ ΧΩΡΙΖEIΣ ΚΑΙ ΟΛΟ ΓΥΡΙΖΕΙΣ

Σε αγαπάει, τον λατρεύεις, το σεξ είναι σούπερ αλλά δεν τον αντέχεις, σε μισεί (εντάξει, δεν το εννοεί), σε παίρνει, δεν το σηκώνεις, το διαλύετε το Σαββατοκύριακο, τα φτιάχνετε τη Δευτέρα. Για μερικά ζευγάρια είναι πιο εύκολο να χωρίσουν παρά να κόψουν το κάπνισμα. Τόσο εύκολο, που το έχουν κάνει ήδη. Καμιά εικοσαριά φορές. Από την Κάλλια Καστάνη

Γενικότερα, έχει και ο χωρισμός την τυπολογία του: υπάρχει ο κανονικός, o «αυτός έχει προχωρήσει τη ζωή του» (μετάφραση: «στα 50 του, τα ‘μπλεξε με μια δίμετρη πιτσιρίκα και τα βρόντηξε» ), ο τύπου Cruise- Holmes («μας γράφουν οι εφημερίδες, θα μιλήσουν ο δικηγόροι μας, ευτυχώς έχουμεpre-nup και δεν θα τραβολογιόμαστε στα δικαστήρια για τις διατροφές»), ο τύπου «περνάμε μια φάση και θα δούμε», ο εποχιακός - καλοκαιρινός («να μείνουμε λίγο χωριστά αγάπη μου να ανανεωθεί η σχέση μας…») και ο χωρισμός-τραμπάλα - αυτός δηλαδή που είναι ο χειρότερος και που σε κάνει να γράφεις στο relationship status του facebook, “it’s complicated”.

Παρά τα περί αντιθέτου θρυλούμενα ο χωρισμός-τραμπάλα δεν «χτυπάει» μόνο σε ζευγάρια, όπου εκείνη ή εκείνος είναι ένας εξαρτημένος ημίτρελος, τους ενώνει ένα παράφορο αλλά καταστροφικό πάθος κ.λπ. Το αντίθετο - κάθε φυσιολογικός άνθρωπος που μπορεί να αναπτύξει μια αίσθηση συναισθηματικής οικειότητας με κάποιον άλλο, έπειτα από ένα «ικανό» διάστημα σχέσης ή συμβίωσης (σ.σ. υπολόγισε, κατά κανόνα από χρόνο και πάνω), είναι υποψήφιος για το παιχνίδι. Γι’ αυτό είναι χρήσιμο να γνωρίζει κανείς πως σε κάθε χωρισμό, στη διαδρομή- φιδάκι, υπάρχουν ζαριές με καταπακτές, παγίδες, σκαλίτσες–πισωγυρίσματα και σατανικά τρικ που έχουν σκοπό να σε φέρουν πίσω. Ιδού ποια είναι :

1. Η ανάγκη της ανακούφισης

Εκ φύσεως, όταν γεννιόμαστε δεν είμαστε παρά ένα μάτσο από βιολογικές ανάγκες. Όταν μια απ’ αυτές τις ανάγκες αργεί ή είναι αδύνατο να ικανοποιηθεί, αισθανόμαστε “πόνο” (π.χ. η έντονη πείνα, η δίψα, το κρύο, είναι, υπό την ευρεία έννοια ένα είδος πόνου) που απαιτεί άμεση ανακούφιση. Αν, λοιπόν, αυτός που φεύγει έχει χαμηλή ανοχή στη στέρηση, στον πόνο του χωρισμού και στη μοναξιά, γυρίζει πίσω για να ανακουφιστεί, έστω και πρόσκαιρα. Μάλιστα, ορισμένοι βιώνουν τα «στερητικά» της σχέσης ως «ξανά-έρωτα» και επιστρέφουν στο πρόσωπο που εγκατέλειψαν «ερωτευμένοι», όπως πρώτα. Συνήθως αυτό διαρκεί κανά δυό μήνες και μετά πάλι από την αρχή…

2. Πονάω = Αγαπάω

Ο συνηθισμένος άνθρωπος αντιδρά στην απώλεια με ένα αίσθημα λύπης. Το πρόβλημα ξεκινάει όταν κάποιος τρέφει την παράλογη προσδοκία να χωρίσει χωρίς να πονέσει. Σε αυτή την περίπτωση μπορεί να μπερδέψεις τον πόνο με την επιθυμία ή την αγάπη για το πρόσωπο που άφησες. Η σκέψη είναι η εξής : «Χώρισα γιατί δεν ήθελα να είμαστε μαζί. Τώρα όμως πονάω. Για να πονάω θα πει πως έκανα λάθος. ΄Αρα μάλλον δεν ήθελα να χωρίσω». Κι από μία παρεξήγηση, γυρίζεις πίσω.

3. Safe and sound

Ο μηχανισμός της σιγουριάς είναι από τα πιο συνηθισμένα τρικ-παγίδες στο παιχνίδι “χωρίζω- γυρίζω”. Τι συμβαίνει; Έστω ότι -παρά τις όποιες διαφορές σας που σε έκαναν να τον εγκαταλείψεις- ο άνθρωπος που άφησες σου δίνει μια αίσθηση σιγουριάς. Τώρα είσαι μόνη σου. Σκέφτεσαι πως είναι μάλλον δύσκολο να ξαναβρείς κάποιον που θα σε ξέρει καλά και θα σε δέχεται όπως είσαι. Περνάς από κόσκινο τις επιλογές σου, δεν βρίσκεις άκρη, η μαμά σου γκρινιάζει πως όσο πας και γεροντοκοριάζεις, σε πιάνει άγχος. Αγχος = πόνος =στέρηση = ανάγκη ανακούφισης. Γυρίζεις πίσω.

4. Επικίνδυνη συμπόνια

Ο Adler λέει κάπου ότι σπάνια έχουμε ένα κυρίαρχο συναίσθημα – συνήθως όταν νιώθουμε κάτι, νιώθουμε μαζί και όλα όσα “συνορεύουν” μαζί του στη συναισθηματική κλίμακα. Π.χ. η νοσταλγία είναι κοντά στη μελαγχολία, όσο η αγάπη είναι κοντά στη συμπόνια. Τώρα, εκτός από τις αυθεντικές αντιδράσεις οίκτουπου μπορεί να έχεις, αν είσαι μετρίως καλός και συμπονετικός άνθρωπος, βάλε κι αυτές που γεννιώνται όταν ο πρώην σύντροφός σου παίζει συστηματικά το παιχνίδι “κοίτα τι μ’ έκανες να πάθω” (…από τότε που έφυγες έχω ρέψει, πίνω για να ξεχνώ τον πόνο, δεν έχω μυαλό για δουλειά, με κατέστρεψες μπλα, μπλα… ). Σκοπός αυτού του παιχνιδιού δεν είναι τόσο το να νιώσεις οίκτο για τον άλλο, όσο το να νιώσεις υπεύθυνη για ό,τι του έχει συμβεί –ή πρόκειται να του συμβεί- και να σκεφτείς: “Κοίτα τι τον έκανα να πάθει. Πώς θα το διορθώσω αυτό;” Πολύ απλά, γυρίζεις πίσω.

5. Κι αν κάνει καμιά τρέλα;

Κόντρα σε ό,τι συμβαίνει στη φύση (αφήνεις ένα μήλο, πέφτει κάτω, νόμος της βαρύτητας) το σχήμαχωρισμός-αυτοκτονία δεν είναι απ’ αυτά που συνδέονται με σχέση αιτίου και αιτιατού. Με άλλα λόγια, αν εγκαταλείψεις κάποιον, εκείνος έχει περίπου δέκα χιλιάδες επιλογές αντίδρασης, θεωρητικά πιο «νορμάλ» (π.χ. να σε βρίσει, να σε κάνει block στο fb, να βρει άλλη, να πάει ταξίδι, να το ρίξει στη δουλειά, να πάρει μια καραμπίνα και να πάει να κυνηγήσει μπεκάτσες κ.λπ), από το να πάρει δέκα σωληνάρια κινίνα. Αν, παρ’ όλα αυτά εκείνος συνεχίζει να απειλεί πως θα αυτοκτονήσει, το πιθανότερο είναι πως πάει να σου βάλει μια συναισθηματική «τρικλοποδιά», επειδή ξέρει πως αν το επιχειρούσε εσύ είσαι από κείνους τους υπερ-υπεύθυνους τύπους που θα σκέφτονταν “το λάθος ήταν δικό μου” και θα σε βασάνιζαν οι τύψεις σε όλη σου τη ζωή. Όπως και να 'χει (και επειδή δεν μπορείς να είσαι κι 100% σίγουρη), γυρίζεις πίσω.

6. Θα αλλάξω, το υπόσχομαι

Οι Αμερικανοί κοινωνικοί ψυχολόγοι, που κάτι τέτοια τα παίζουν στα δάχτυλα, έχουν καταγράψει ένα φαινόμενο αντίδρασης στην απώλεια που το ονομάζουν “reactance”, ήτοι “αντιδραστικότητα”. Αυτό, σεαπλά ελληνικά σημαίνει πως τείνουμε να προσδίδουμε σε αυτό που χάθηκε περισσότερη αξία απ’ όση του δίναμε όταν ήταν στην κατοχή μας. Έτσι λοιπόν, παρότι όσο είσαι μαζί του ο σύντροφός σου σού είναι αδιάφορος ή ακόμα και βάρος, όταν τον χάσεις, πρώτον αρχίζεις να αναπολείς όλα τα καλά του και δεύτερον σε πιάνει πανικός διότι ανακαλύπτεις πως: α) Μάλλον δεν έχεις πολλές ελπίδες να βρεις κάποιον καλύτερο απ’ αυτόν που είχες. β) Ο “ζευγαρισμός” σε έχει απομονώσει κοινωνικά, οπότε οι πιθανότητές σου να γνωρίσεις τον mr Right είναι πραγματικά λίγες. γ) Όλες εκείνες οι αδιάφορες ώρες που τις περνούσατε σαπίζοντας στον καναπέ βλέποντας Game of Thrones ξαφνικά έχουν γίνει «μικρές οάσεις χαμένης συντροφικότητας». Σκέφτεσαι «στο τέλος θα μείνω μόνη μου και θα με φάνε τα σκυλιά». Πανικοβάλλεσαι. Τον παίρνεις τηλέφωνο. Σου λέει αυτά που θέλεις να ακούσεις, του τάζεις αυτά που έχει ανάγκη να πιστέψει. Αίφνης (και για κανά μήνα τουλάχιστον) είστε δυο άλλοι άνθρωποι. Και ναι, γυρίζεις πίσω.

7. Πάρε με αγκαλιά...

Στην κοινωνική ψυχολογία είναι κοινός τόπος πως «ενώ ο ιδιωτικός φόβος οδηγεί στην απομόνωση, ο κοινός φόβος αυξάνει τη συνοχή». Γι’ αυτό, π.χ., ύστερα από ένα σεισμό μπορεί να βρεθείς στο δρόμο αγκαλιά με έναν άγνωστο, που πέντε χρόνια γείτονες μια “καλημέρα” στο ασανσέρ δεν έχετε πει. Όταν λοιπόν μας συμβαίνει κάτι κακό (π.χ. χαράτσι Εφορίας, απόλυση, να σηκώσεις τον καναπέ και να μαζέψεις χαλιά κ.λπ) το πιο φυσικό είναι να προστρέξουμε στους δικούς μας ανθρώπους για συμπαράσταση. Και επειδή ο πρώην σου συγκαταλέγεται στους “δικούς” σου, οι πιθανότητες να ζητήσεις τη συμπαράστασή του αν σου συμβεί μια αναποδιά -ειδικά αν ο χωρισμός είναι πρόσφατος- είναι πολλές. Σ' αυτή την περίπτωση κάνεις την ανάγκη φιλοτιμία και γυρίζεις πίσω.

8. Τον σκέφτομαι συνέχεια

Αντίθετα απ’ ό,τι πιστεύουμε, τον περισσότερο καιρό δεν χαζεύουμε - η προσοχή μας είναι στραμμένη κάπου. Το πού εξαρτάται από μηχανισμούς που διαφέρουν για τον καθένα - άλλος σκέφτεται το σεξ, άλλος ένα deadline, άλλος τη συνέχεια του Σιλά κ.α.. Περιέργως, οι μηχανισμοί αυτοί που καθορίζουν πού τρέχει η σκέψη μας σε «κενό χρόνο», μπορεί να παίξουν σημαντικό ρόλο σ’ ένα χωρισμό.΄Οταν λοιπόν η προσοχή σου στρέφεται συνέχεια στο πρόσωπο που άφησες πίσω (που να είναι τώρα, τι να κάνει, θα θυμήθηκε να πληρώσει το ρεύμα, έχω και μπαρμπούνια στο ψυγείο που του αρέσουν) αυτό μπορεί να σημαίνει τρία πράγματα: α) το κάνεις από κεκτημένη ταχύτητα, β) είσαι ιδεοληπτική, έχεις εμμονές, γ) σου λείπει πραγματικά ο σύντροφός σου και χώρισες χωρίς να το πολυσκεφτείς. Οπότε, αργά ή γρήγορα γυρίζεις πίσω.

9. Ναι, αλλά το σεξ ήταν καλό

Επειδή, ως γνωστόν, ο άνθρωπος είναι μυστήριο ον, ο δε έρωτας ένα αίνιγμα τυλιγμένο μέσα στο μυστήριο, είναι πολύ πιθανό να μένουμε με έναν άνθρωπο που δεν πολυθέλουμε, επειδή είμαστεερωτευμένοι με ένα κομμάτι του -προφανώς, το καλύτερο- ή με ένα κομμάτι της σχέσης που έχουμε μαζί του. Κι επειδή απ’ αυτό το κομμάτι αντλείς μεγάλη ικανοποίηση για πολύ καιρό, είναι φυσικό -όταν τελικά χωρίσεις- να σου λείπει. Γυρίζεις πίσω (;)

10. Check dm

Το θες δεν το θες, η ανταλλαγή γραπτών μηνυμάτων στα κινητά ή στα social media είναι πια μέρος της ερωτικής «συνδιαλλαγής» του ζευγαριού. Το μήνυμα είναι γρήγορο, εύκολο, συν ότι δεν χρειάζεται να μιλήσεις –δηλαδή όχι πραγματικά- με τον άλλο, οπότε μπορείς να εκφραστείς χωρίς να εκτεθείς και ηπιθανή απόρριψη είναι πιο απρόσωπη. Οπότε, καβγαδίζετε, φεύγεις από το σπίτι, το μετανιώνεις, αλλά δεν θέλεις και να ρίξεις τα μούτρα σου να τηλεφωνήσεις, του στέλνεις ένα μήνυμα «Πού είσαι;», σου απαντάει “Σπίτι, παραγγέλνω σουβλάκια, μου λείπεις ”. Τα μαζεύεις άρον άρον και γυρίζεις πίσω.

11. Μake war not love

Στο «πολεμικό» ερωτικό πεδίο, όπου όλα επιτρέπονται όταν δυσκολευόμαστε να επιβάλλουμε τη θέλησή μας στον άλλο, καταφεύγουμε συνήθως σε συναισθηματικούς ελιγμούς ή μανούβρες. Η μανούβραστηρίζεται πάνω στο θυμό, στο φόβο, στον οίκτο, στις ενοχές, στην ευγνωμοσύνη ή στην αγάπη- εξαρτάται από το συναίσθημα στο οποίο είναι πιο ευάλωτος ο «εχθρός». Αν π.χ. έχεις ανάγκη να σε αγαπάνε οι άλλοι για να εκτιμάς τον εαυτό σου, τότε είσαι παιχνιδάκι στα χέρια του ικανού manipulator –αρκεί να ξεστομίσει τη φράση-κλειδί “δεν το περίμενα ποτέ αυτό από σένα, καλά εμένα βρε Μαρία, άσε με εμένα, τα παιδιά δεν τα σκέφτηκες;”. Πολύ απλά, τσιμπάς το δόλωμα και γυρίζεις πίσω.