Ομιλείτε ελληνικά… και ας μην το ξέρετε: Λέξεις ελληνικής προέλευσης

Τα Ελληνικά είναι αδιαμφισβήτητα μια γλώσσα με ιδιαίτερη ιστορία και χρησιμοποιούνται εδώ και αιώνες για να εκφράσουν, ανάμεσα σε πολλά άλλα, φιλοσοφικές και επιστημονικές έννοιες.

Δεν είναι τυχαίο ότι η διεθνής επιστημονική γλώσσα έχει σχηματίσει και συνεχίζει να σχηματίζει πολλούς τύπους της δανειζόμενη ελληνικές λέξεις ως ρίζα.

Μολονότι, όλες οι γλώσσες δανείζουν και δανείζονται λέξεις, φαίνεται ότι τα Ελληνικά έχουν συνεισφέρει έναν ασυνήθιστα μεγάλο αριθμό σημαντικών λέξεων στις σύγχρονες γλώσσες.

Σύμφωνα με μια έρευνα που πραγματοποιήθηκε από τον Αριστείδη Κωνσταντινίδη, η αγγλική γλώσσα καθώς και η διεθνής επιστημονική ορολογία περιέχουν περισσότερες από 150.000 ελληνικές λέξεις. Η έρευνα του, που διήρκησε 28 χρόνια, οδήγησε στο συμπέρασμα ότι μια στις τέσσερις αγγλικές λέξεις έχει ελληνική προέλευση. Η λεξικογραφική μελέτη δείχνει ότι τα Ελληνικά είναι η γλώσσα των επιστημών και της λογοτεχνίας στην αγγλική γλώσσα. Σύμφωνα με τον κ. Κωνσταντινίδη, έρευνα επί της επιρροής της ελληνικής γλώσσας στο ευρωπαϊκό λεξιλόγιο αποκάλυψε ότι το 1991 τα Γαλλικά και τα Γερμανικά περιείχαν 1250 και 1450 λέξεις με ελληνική ρίζα αντίστοιχα.

Τα σύγχρονα Αγγλικά περιλαμβάνουν λέξεις από τον Πλάτωνα, τον Αριστοτέλη, τον Ηρόδοτο, τον Ιπποκράτη, τον Θουκυδίδη, τον Όμηρο, τον Ησίοδο και τον Γαληνό.

Η επιρροή της ελληνικής γλώσσας αναγνωρίζεται στο ευρωπαϊκό λεξιλόγιο και ειδικά στην αγγλική γλώσσα, αλλά δεν έχει ακόμα μελετηθεί συστηματικά. Οι επιστήμονες αναγνωρίζουν τον θεμελιώδη ρόλο που παίζει η ελληνική γλώσσα στο σχηματισμό του λεξιλογίου σε πολλούς τομείς, αλλά ακόμα δεν έχουν μια συνολική εικόνα της επίδρασής της. Στην Ελλάδα, η σημασία της χρήσης λέξεως ελληνικής ρίζας που έχουν αποτελέσει δάνειο για άλλες γλώσσες υποτιμάται εξαιτίας της έλλειψης γνώσης και της συστηματικής εργασίας.

Όλες οι λέξεις που καταγράφηκαν από τον κ. Κωνσταντινίδη στην έρευνά του είναι λέξεις που οι Άγγλοι και οι Αμερικανοί αναγνωρίζουν στα λεξικά τους ως λέξεις με ελληνική προέλευση. Γι’ αυτό το λόγο, η έρευνα δεν έχει βασιστεί σε προσωπική ερμηνεία της ετυμολογίας των λέξεων. Επιπλέον, πολλά λεξικά, με εξαίρεση το λεξικό της Oxford, αναγνωρίζουν πολλές λέξεις ως έχουσες λατινική ρίζα, ξεχνώντας ίσως ότι πολλές λατινικές ρίζες προέκυψαν στην ουσία από ελληνικές. Για παράδειγμα η λέξη “ηλεκτρισμός” (electricity) αναφέρεται ότι προέρχεται από το λατινικό “electrum”, χωρίς ωστόσο να αναφέρεται ότι αυτή η λατινική λέξη προέρχεται από το ελληνικό “ήλεκτρον” (κεχριμπάρι – amber). Το λεξικό της Oxford περιλαμβάνει 10.500 ελληνικές λέξεις, δηλαδή το 21,6% του λεξικού. Οι αρχαίες ελληνικές λέξεις, που ήταν δάνεια της περσικής γλώσσας, όπως η λέξη “αγγαρεία” ή η εβραϊκή λέξη “σατανάς” δεν έχουν συμπεριληφθεί στη μελέτη. Αξίζει να αναφερθεί ότι σύμφωνα με το λεξικό Merriam-Webster η αγγλική γλώσσα έχει δανειστεί 57 λέξεις από τα Τούρκικα και 34 λέξεις από τις Σλαβικές γλώσσες. Τα Ελληνικά, ωστόσο, έχουν προσφέρει 41.614 λέξεις.

Τόσο η αγγλική όσο και η διεθνής ορολογία διατηρούν και σέβονται τους ελληνικούς κανόνες και την παράδοση. Η παραδοσιακή ορθογραφία, τα σύνθετα σύμφωνα ή τα συμφωνικά συμπλέγματα διατηρούνται σε μεγάλο βαθμό, παρόλο που δεν προφέρονται. Επίσης, οι γραμματικοί κανόνες διατηρούνται, όπως και ο σχηματισμός σύνθετων λέξεων.

Η άρνηση της χρήσης ελληνικής ετυμολογίας σε λέξεις στις γλώσσες του δυτικού κόσμου προκαλεί βλάβη και στις γλώσσες αυτές αλλά και στα Ελληνικά. Υπάρχει ο κίνδυνος πως οι μελλοντικές γενιές δεν θα αναγνωρίζουν λέξεις με ελληνικές ρίζες ούτε και τη σημασία τους. Συνεπώς, αν παραμελούμε την ελληνική πολιτιστική κληρονομιά μπορεί να φτάσουμε να αρνηθούμε την ελληνική ταυτότητα.

Γιατί όμως τα Αγγλικά επέλεξαν την ελληνική γλώσσα για να δανειστούν λέξεις; Πρώτον, ο πλούτος της ελληνικής γλώσσας παρέχει τη δυνατότητα επιλογής ανάμεσα σε συνώνυμες λέξεις κι έτσι γίνεται πιο εύκολη και πιο ακριβής η έκφραση κάποιου όπως και η συνεννόηση. Δεν είναι τυχαίο ότι οι Αμερικανοί όταν χρειάζονται έναν ειδικό ή ακριβή όρο λένε “οι Έλληνες έχουν τη λέξη γι’ αυτό”. Δεύτερον, οι ελληνικές λέξεις διαθέτουν πλαστικότητα, που σημαίνει ότι πολλά παράγωγα μπορεί να προκύψουν από την κάθε λέξη. Στην ιατρική ορολογία, 394 βασικές λέξεις παράγουν 17.000 παράγωγα.

Επιπλέον, ο διάσημος Γάλλος χημικός Antoine Laurent Lavoisier χρησιμοποίησε ελληνικές λέξεις για να ονομάσει πολλά χημικά στοιχεία και η ονομασία τους παραμένει ίδια ακόμα και σήμερα.

Η ιστορία και η ετυμολογία μιας λέξης είναι μαγικά στοιχεία της γλώσσας, καθώς η κάθε λέξη κουβαλάει μια ολόκληρη ιστορία. Τα Ελληνικά χαρακτηρίζονται ως η γλώσσα των επιστημών, μιας και λέξεις που υπάρχουν και χρησιμοποιούνται στα Αγγλικά, αντικαθίστανται από ελληνικές όταν υπάρχει επιστημονικό συγκεκριμένο, όπως η επιστήμη των ερήμων ονομάζεται στα Αγγλικά erimology από τη λέξη “έρημος” παρόλο που υπάρχει αγγλική λέξη για την ίδια έννοια, η λέξη desert.

Πλέον, τα Αγγλικά γίνονται η σύγχρονη γλώσσα των επιστημών και πολλές χώρες, όπως η Γαλλία, η Σουηδία και η Ιταλία προσπαθούν να αντιδράσουν σε αυτό, ωστόσο, επειδή οι περισσότερες χώρες χρησιμοποιούν πια την αγγλική γλώσσα και τα Αγγλικά είναι γεμάτα από ελληνικές λέξεις, το ελληνικό λεξιλόγιο έχει εισχωρήσει σχεδόν σε όλες τις χώρες μέσω της αγγλικής.

Παρόλο που η χώρα μας είναι μικρή γεωγραφικά, διαθέτει πολύ πλούσια ιστορία και πολιτισμό και έχει επηρεάσει όλο τον κόσμο. Αντίστοιχα, η ελληνική γλώσσα έχει μια δυναμική πορεία εισχωρώντας σε πολυάριθμες γλώσσες. Γι’ αυτό το λόγο, τα Ελληνικά είναι ένα στοιχείο πολιτιστικής κληρονομιάς του δυτικού πολιτισμού και ένας ανεκτίμητος θησαυρός όχι μόνο για εμάς τους Έλληνες, αλλά και για όλο τον κόσμο.  

πηγή:news.gr