Γιατί δυσκολευόμαστε να κόψουμε το κάπνισμα!

Το να κόψει κανείς το κάπνισμα είναι το πιο εύκολο πράγμα στον κόσμο. Εγώ, προσωπικά, το έχω κόψει πολλές φορές έλεγε ο φημισμένος Αμερικανός συγγραφέας Μαρκ Τουέιν.

Αυτό ακριβώς συμβαίνει σε πολλούς καπνιστές, οι οποίοι θέλουν να κόψουν το κάπνισμα, προσπαθούν, αλλά υποτροπιάζουν δίχως καλά καλά να καταλάβουν πώς.

Σύμφωνα με τα υπάρχοντα στοιχεία, οι επτά στους δέκα καπνιστές θα ήθελαν πολύ να απαλλαγούν από την κακή αυτή συνήθεια και οι τέσσερις στους δέκα προσπαθούν κάθε χρόνο να ζήσουν χωρίς το τσιγάρο. Ωστόσο, δίχως βοήθεια, το 80% υποτροπιάζει μέσα σε έναν μήνα, ενώ μόλις το 3% φτάνει τους έξι μήνες χωρίς να ανάψει τσιγάρο.

Γιατί συμβαίνει αυτό;

Το «κλειδί», όπως φαίνεται, είναι το πώς ακριβώς μας επηρεάζει η νικοτίνη: όταν καπνίζει κανείς, η νικοτίνη εισέρχεται μέσω του αίματος στον εγκέφαλο, όπου ενώνεται με τους επονομαζόμενους υποδοχείς νικοτίνης-ακετυλχολίνης που βρίσκονται στα κύτταρά του.

Οι υποδοχείς αυτοί υπάρχουν εκ φύσεως στον εγκέφαλό μας, καθώς είναι υπεύθυνοι για την κυκλοφορία στον οργανισμό ορισμένων ουσιών (της σεροτονίνης, της ντοπαμίνης και της νορεπινεφρίνης) οι οποίες- μεταξύ άλλων- βελτιώνουν την ψυχική διάθεση, ενισχύουν την πνευματική εγρήγορση και προκαλούν αίσθημα ευχαρίστησης.

Από τους υποδοχείς νικοτίνης-ακετυλχολίνης, υπεύθυνοι για την ανάπτυξη της εξάρτησης στη νικοτίνη είναι οι επονομαζόμενοι Α4Β2 υποδοχείς.

«Όταν η νικοτίνη δεσμεύει τους υποδοχείς αυτούς, τους διεγείρει, με αποτέλεσμα να παράγονται υψηλότερα επίπεδα σεροτονίνης, ντοπαμίνης και νορεπινεφρίνης», λέει η πνευμονολόγος Ιωάννα Μητρούσκα, υπεύθυνη του Ιατρείου Διακοπής του Καπνίσματος στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Κρήτης.

«Έτσι, οι καπνιστές συνηθίζουν να ζουν με αυξημένα επίπεδα όλων αυτών των ουσιών, με συνέπεια όταν δεν καπνίζουν να παρουσιάζουν συμπτώματα στέρησης». Επειδή, επίσης, οι υποδοχείς αναπτύσσουν με το πέρασμα του χρόνου ανοχή στη νικοτίνη, οι καπνιστές πρέπει να καπνίζουν ολοένα και περισσότερο- και αυτό είναι η βάση της γνωστής φράσης «άρχισα με πέντε τσιγάρα την ημέρα και τώρα κάνω δύο πακέτα».

Τι σημαίνουν πρακτικά όλα αυτά; Ότι χωρίς βοήθεια «οι περισσότεροι καπνιστές υποτροπιάζουν μέσα στους 3 πρώτους μήνες, αλλά η υποτροπή μπορεί να συμβεί ανά πάσα στιγμή, ακόμα και χρόνια αργότερα, εάν αρχίσει κανείς να πειραματίζεται εκ νέου με το τσιγάρο», λέει η κ. Μητρούσκα.

24wro