Τα πιο παράξενα σαγόνια

To τουατάρα αποδεικνύεται ότι είναι το μόνο ερπετό που μασά την τροφή του αντί να την καταπίνει ολόκληρη ή να την κόβει απλώς σε κομμάτια

Το τουατάρα, το ερπετό που μοιάζει με σαύρα αλλά δεν είναι, μασάει την τροφή του χρησιμοποιώντας μια τακτική που δεν έχει παρατηρηθεί σε κανένα άλλο ζώο του πλανήτη: κυριολεκτικά πριονίζει τη λεία του με δόντια που λειτουργούν «σαν μαχαίρια για φιλέτο». Η ανακάλυψη, επισημαίνουν οι ερευνητές, δείχνει ότι τα θηλαστικά δεν είναι τα μόνα ζώα με σύνθετους μηχανισμούς μάσησης.

Μοιάζουν με σαύρες αλλά δεν είναι 

Τα δύο είδη τουατάρα που απομένουν σήμερα στον πλανήτη ζουν αποκλειστικά στα νησιά της Νέας Ζηλανδίας. Μοιάζουν πολύ με σαύρες, στην πραγματικότητα όμως είναι οι μόνοι ζωντανοί εκπρόσωποι της ομάδας των σφηνοδόντων ερπετών, τα οποία άκμασαν την εποχή των δεινοσαύρων.

Βρετανοί και αυστραλοί ερευνητές μελέτησαν τις σιαγόνες του τουατάρα προσομοιώνοντας τη λειτουργία τους σε μοντέλα που προέκυψαν από αξονικές τομογραφίες. «Πρόκειται για το πλέον προηγμένο μυοσκελετικό μοντέλο κρανίου που έχει αναπτυχθεί ως σήμερα και καταδεικνύει το δυναμικό αυτού του είδους της υπολογιστικής μοντελοποίησης στη βιολογία» υπερηφανεύονται οι ερευνητές. 

Σύμφωνα με τη δημοσίευσή τους στην επιθεώρηση The Anatomical Record, το τουατάρα αρχίζει να μασά την τροφή του κλείνοντας σφιχτά το στόμα, οπότε η κάτω σιαγόνα κλειδώνει ανάμεσα στις δύο σειρές των άνω δοντιών. Στη συνέχεια, η κάτω σιαγόνα πηγαινοέρχεται μπρος και πίσω μερικά χιλιοστά και πριονίζει την τροφή.

Επιπλέον, καθώς οι κάτω σιαγόνες γλιστρούν προς τα εμπρός, ταυτόχρονα περιστρέφονται μερικές μοίρες δεξιά και αριστερά στον προσθιοπίσθιο άξονα. Αυτό είναι δυνατό να συμβεί επειδή τα οστά των δύο κάτω σιαγόνων δεν είναι ενωμένα, όπως στα θηλαστικά. 

Θύματα και θαλασσοπούλια 

Οι ερευνητές υποθέτουν ότι αυτός ο περίπλοκος μηχανισμός μάσησης επέτρεψε στα τουατάρα να διευρύνουν το διαιτολόγιό τους. «Τα σαγόνια του τουατάρα του επιτρέπουν να καταναλώνει μια μεγάλη ποικιλία θηραμάτων όπως σκαθάρια, αράχνες, γρύλους και μικρές σαύρες. Υπάρχουν επίσης αρκετές σοκαριστικές αναφορές για θαλασσοπούλια που βρέθηκαν αποκεφαλισμένα έπειτα από επιθέσεις τουατάρα» αναφέρει ο Μαρκ Τζόουνςτου University College του Λονδίνου, επικεφαλής της μελέτης.

Ο ερευνητής εξηγεί και τη σημασία των ευρημάτων στη συγκριτική βιολογία: «Ορισμένα ερπετά όπως τα φίδια μπορούν να καταπίνουν την τροφή τους αμάσητη, ωστόσο πολλά άλλα ερπετά δαγκώνουν επανειλημμένα την τροφή τους για να την κόψουν σε κομμάτια. Το τουατάρα όμως κόβει σε φέτες την τροφή του όπως ένα μαχαίρι για φιλέτο».

«Επειδή τα θηλαστικά παρουσιάζουν τον πλέον προηγμένο μηχανισμό μάσησης, η δυνατότητα μάσησης έχει συνδεθεί με τον υψηλό μεταβολισμό. Το τουατάρα όμως μασά την τροφή του με έναν σχετικά περίπλοκο τρόπο χωρίς να έχει υψηλότερο μεταβολισμό σε σχέση με άλλα ερπετά, τα οποία βασίζονται σε απλούστερους μηχανισμούς επεξεργασίας της τροφής».

Ο δρ Τζόουνς καταλήγει λέγοντας ότι «όπως φαίνεται λοιπόν,  η σχέση ανάμεσα στην εκτεταμένη επεξεργασία της τροφής και τον υψηλό μεταβολισμό έχει πιθανώς υπερεκτιμηθεί».

http://www.tovima.gr