O πρώτος εορτασμός της 25ης Μαρτίου

Η επέτειος της εθνικής μας παλιγγενεσίας δεν εορταζόταν πάντοτε την 25η Μαρτίου. Επί πολλά έτη το προνόμιο το είχε η 1η Ιανουαρίου.

Την ιδέα να καθιερωθεί η 25η Μαρτίου ως ημέρα εθνικής εορτής είχε ο Ιωάννη Κωλέττης, ο οποίος το 1835, ως πρόεδρος των συνεδριάσεων του Υπουργικού Συμβουλίου, προετοίμασε το σχετικό διάταγμα. Ωστόσο, η δημοσίευση του διατάγματος αυτού δεν πραγματοποιήθηκε για δύο βασικούς λόγους:

πρώτον, διότι μεσολάβησε η απομάκρυνση  του Κωλέττη από τη θέση του, και δεύτερον, και το σημαντικότερο, διότι υπήρχε σοβαρή διαφωνία σχετικά με την ημερομηνία έναρξης του Αγώνα, αφού τα πρωτεία διεκδικούσαν τα Καλάβρυτα, η Πάτρα και η Καλαμάτα.

Ανεξάρτητα, πάντως, από το σημείο από όπου ξεκίνησε η επανάσταση και αν, για διάφορες αιτίες, εκδηλώθηκε πριν από την ημερομηνία που είχε ορισθεί, η σκέψη του Ιωάννη Κωλέττη να καθιερωθεί η 15η Μαρτίου ως ημέρα εθνικής εορτής ήταν σωστή και δίκαιη, διότι όχι μόνο εξέφραζε την ιστορική πραγματικότητα, αλλά και δήλωνε την αρραγή ενότητα της Ορθοδοξίας και του Γένους.

*  Το Διάταγμα του Όθωνα.

Την 15η/17η Μαρτίου του 1838 ο βασιλιάς Όθων, μετά από εισήγηση του Γραμματέα επί των Εκκλησιαστικών και της Δημόσιος Εκπαιδεύσεως Γεωργίου Γλαράκη, υπέγραψε διάταγμα που όριζε την 25η Μαρτίου ως ημέρα εθνικής εορτής.

"Θεωρήσαντες ότι η ημέρα της 25ης Μαρτίου", αναφέρει το σχετικό διάταγμα, "είναι λαμπρά και καθ εαυτήν εις πάντα Έλληνα δια την εν αυτή τελουμένην εορτήν του Ευαγγελισμού της Υπεραγίας Θεοτόκου, είναι προσέτι λαμπρά και χαρμόσυνος δια την κατ αυτήν την ημέραν έναρξιν του περί της ανεξαρτησίας αγώνος του ελληνικού Έθνους, καθιερούμεν την ημέραν ταύτην εις το διηνεκές ως ημέρας εθνικής εορτής"

*  Ο πρώτος εορτασμός της εθνικής επετείου στην Αθήνα πραγματοποιήθηκε την Παρασκευήν της 25ης Μαρτίου του 1838, με βάση το αναλυτικό πρόγραμμα που εκδόθηκε μία εβδομάδα μετά τη δημοσίευση του βασιλικού διατάγματος.

Τη λαμπρότητα της εορτής περιέγραψε σε επιστολή της και η Γερμανίδα κυρία επί των τιμών της Αμαλίας, Ιουλία φον Νόρντενπφλυχτ, αυτόπτης μάρτυρας των πανηγυρικών εκδηλώσεων:

"Αθήνα, 25 Μαρτίου 1838.

Σήμερον είναι η επέτειος της αναγεννήσεως της Ελλάδος. Ο βασιλεύς την ανεκύρυξεν εθνικήν εορτήν, η δε σκέψις αύτη, γενομένη αποδεκτή μετ ενθουσιασμού υφ' απάντων των Ελλήνων, θέλει επαυξήσει την αγάπη προς τον άνακτα..

Από όλα τα πέριξ των Αθηνών χωρία είχον φθάσει ενωρίς, πλήθος οι χωρικοί με τας κυανολεύκους των σημαίας. Εις τα πρόσωπά των έλαμπεν η χαρά...

Μετά την δοξολογίαν συνεκεντρώθησαν εις την πλατείαν των Ανακτόρων όπου, υπό τους ήχους της χωρικής μουσικής, ήρχισεν ο ελληνικός χορός και εσχηματίσθησαν πολλοί κύκλοι χορευτών. Η ευθυμία ίσως θέλει διαρκέσει έως τα εξημερώματα της αύριον".

Αργά το βράδυ φωταγωγήθηκαν, με φανούς και ρετσίνι, όλα τα δημόσια καταστήματα, οι οικίες, καθώς και η Ακρόπολη.

Εξαιρετική εντύπωση προκάλεσε ένας μεγάλος σταυρός από αναμμένα δαδιά στην κορυφή του Λυκαβηττού, όπου ευρίσκεται και το γραφικό εκκλησάκι του Άι-Γιώργη.

Με αυτόν τον απλό και λιτό, τρόπο εορτάσθηκε στην Αθήνα των 20.000 περίπου κατοίκων η πρώτη επέτειος του απελευθερωτικού Αγώνα.

Πυραμις