Σημερα το τελευταιο λεπτο θα διαρκεσει... 61 δευτερολεπτα!

Στο τέλος του μήνα, το βράδυ του Σαββάτου 30 Ιουνίου, ο χρόνος θα κάνει ένα άλμα και το τελευταίο λεπτό του δεν θα διαρκέσει 60, αλλά 61 δευτερόλεπτα.

Αυτό το πρόσθετο -ή διορθωτικό- δευτερόλεπτο κατά καιρούς προστίθεται στον επίσημο χρόνο για να αποκαταστήσει τη χρονική τάξη που διασαλεύεται εξαιτίας της ακανόνιστης κίνησης της Γης περί τον άξονά της.

Θεωρητικά, ο πλανήτης μας χρειάζεται 86.400 δευτερόλεπτα για να πραγματοποιήσει μία πλήρη περιστροφή 360 μοιρών, μέσα σε ένα 24ωρο.

Ταυτόχρονα όμως, η Γη δέχεται συνεχείς βαρυτικές επιδράσεις από τον Ήλιο, τη Σελήνη και τους άλλους πλανήτες του ηλιακού μας συστήματος, με αποτέλεσμα η ταχύτητα περιστροφής της να μην μένει σταθερή, αλλά να επιβραδύνεται ανεπαίσθητα - αρκετά όμως για να δημιουργείται πρόβλημα.

Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να παρατηρείται απόκλιση ανάμεσα στον φυσικό (ηλιακό) χρόνο και στον Διεθνή Ατομικό Χρόνο (ΤΑΙ), που μετρούν τα ατομικά ρολόγια με ακρίβεια δισεκατομμυριοστού του δευτερολέπτου. Έτσι, περιοδικά γίνεται μία διόρθωση στον Συγχρονισμένο Παγκόσμιο Χρόνο (UTC), που λέγεται επίσης «Zulu Time» και μετριέται από τα ατομικά ρολόγια.

Ο ατομικός χρόνος υπολογίζεται από εκατοντάδες ατομικά ρολόγια σε όλο τον κόσμο, τα οποία μετρούν τους παλμούς του ατόμου του χημικού στοιχείου καισίου, γεγονός που επιτρέπει τον διαχωρισμό ενός δευτερολέπτου σε δέκα δισεκατομμύρια μικρότερα τμήματα.

Η ακρίβεια αυτή σημαίνει ότι, αντίθετα με τον ηλιακό χρόνο, χάνεται μόλις ένα ατομικό δευτερόλεπτο κάθε 300 εκατ. χρόνια.

Η πρώτη διόρθωση έγινε το 1972 με την προσθήκη ενός δευτερολέπτου, έτσι ώστε το έτος να έχει 86.401 δευτερόλεπτα. Μέχρι τότε, ο χρόνος μετριόταν όχι από τα ατομικά ρολόγια, αλλά με βάση τον ηλιακό χρόνο (δηλαδή με βάση την αστρονομική σχέση ανάμεσα στη Γη και τον Ήλιο) και ήταν γνωστός ως «Χρόνος Γκρίνουιτς» (GMT), ο οποίος παραμένει ακόμα σε ισχύ ως χρόνος (Universal Time-UT1).

Κάθε φορά που η απόκλιση μεταξύ ατομικού χρόνου TAI και χρόνου GMT (ή UT1) φθάνει ένα όριο, κρίνεται αναγκαία η προσθήκη ενός εμβόλιμου δευτερολέπτου από τη Διεθνή Υπηρεσία Περιστροφής της Γης και Συστημάτων Αναφοράς (IERS), η οποία εδρεύει στη Γερμανία και δημιουργήθηκε το 1987 από τη Διεθνή Αστρονομική Ένωση και τη Διεθνή Ένωση Γεωδαισίας και Γεωφυσικής.

Το έξτρα δευτερόλεπτο, που ανακοινώνεται μήνες πριν την εισαγωγή του για να μην υπάρχουν αιφνιδιασμοί της διεθνούς κοινότητας, παραδοσιακά προστίθεται είτε το βράδυ της 31ης Δεκεμβρίου, είτε το βράδυ της 30ής Ιουνίου.

Φέτος, στις 30 Ιουνίου, σύμφωνα με το Γαλλικό Πρακτορείο, θα είναι η 25η φορά που από τους άγρυπνους «φύλακες του χρόνου» θα προστεθεί ένα διορθωτικό δευτερόλεπτο στον Παγκόσμιο Χρόνο (UTC). Οι τελευταίες τρεις προσθήκες δευτερολέπτων είχαν γίνει τα έτη 2008, 2005 και 1998.

Η προσθήκη είναι ακανόνιστη, όσο ακανόνιστη είναι η και η επιβράδυνση της περιφοράς της Γης πέριξ του άξονά της, υπό την επίδραση πολλών διαφορετικών παραγόντων.

Αν για τους απλούς πολίτες το θέμα δεν είναι κάτι περισσότερο από ένα επιστημονικό αξιοπερίεργο, για τους ίδιους τους επιστήμονες -και για τα κράτη τους- αποτελεί εδώ και χρόνια πηγή έντονης αντιπαράθεσης, καθώς αρκετοί υποστηρίζουν ότι θα έπρεπε να εγκαταλειφθεί πια τελείως ο παραδοσιακός αστρονομικός χρόνος στον οποίο βασίζεται η ώρα GMT και να υιοθετηθεί πλήρως ο ακριβέστερος ατομικός χρόνος, οπότε θα εκλείψει η ανάγκη για περιοδικές προσθήκες δευτερολέπτων.

Μεταξύ των επιχειρημάτων τους είναι ότι η κατά καιρούς προσθήκη δευτερολέπτων, που πρέπει να προστίθεται στα πάσης φύσεως υπολογιστικά συστήματα με χειρωνακτικό τρόπο (καθώς ο χρόνος εισαγωγής δεν είναι δυνατό να προβλεφθεί εκ των προτέρων), εγκυμονεί κινδύνους για ζωτικά συστήματα ασφαλείας, όπως οι δορυφόροι και τα εξαρτώμενα από αυτούς επίγεια δίκτυα και υπηρεσίες.

Προς το παρόν, πάντως, η ανθρωπότητα δεν έχει πάρει την ιστορική απόφαση να μετράει τον χρόνο της κοιτάζοντας μόνο ένα άτομο και όχι τα άστρα!

http://www.pinnokio.gr