Η «ειρηνη του Θεου»

ΓΡΑΦΕΙ Ο SPIRIDOS

Η «ειρήνη του Θεού» εμφανίστηκε σα θεσμός λίγο πριν το έτος 1000 στη νότια Γαλατία και γρήγορα εξαπλώθηκε στο σύνολο της Δυτικής χριστιανοσύνης. Η αρχή της ήτανε απλή: οι επίσκοποι υποστηριζόμενοι  από τοπικούς ευγενείς είχανε με εντολή του Θεού την ευθύνη για την διατήρηση της ειρήνης και της δικαιοσύνης στους λαούς· έργο που μεταβιβάστηκε σ’ αυτούς μετά την πτώση της μοναρχίας, στους άρχοντες της οποίας είχε παραχωρήσει ο Θεός αρχικά τις αρμοδιότητες αυτές. Σε κάθε επαρχία συγκροτούνταν «κοινότητες ειρήνης», με επικεφαλής συμβούλια στα οποία συμμετείχαν μόνο μέλη των ανώτερων τάξεων –κληρικοί και κοσμικοί- τα οποία επιχειρούσαν να ελέγξουν τη βία και να ορίσουν αυστηρούς νόμους και κανόνες σχετικά με τη χρήση των όπλων.

Ο θεσμός αυτός μπορεί τελικά να μην απάλλαξε την λατινική δύση από τη βία καθώς οι επιδρομές και οι λεηλασίες δεν σταμάτησαν, όμως διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στη συμπεριφορά τον ανθρώπων και στις οικονομικές δομές. Η απαγόρευση της στρατιωτικής βίας κοντά σε λατρευτικούς τόπους και κατά των φτωχών και των κληρικών και η μερική ποινικοποίηση της στρατιωτικής βίας απέτρεψε την βύθιση της Ευρώπης στη δίνη των συνεχόμενων συρράξεων αμέσως μετά τον θάνατο του Καρλομάγνου σε μια πολιτικά κατακερματισμένη Ευρώπη. Η βία βέβαια δεν σταμάτησε· απλά μεταφέρθηκε στο έξω-χριστιανικό κόσμο, στην κοινωνία των απίστων μέσα από τις σταυροφορίες.

Η «ειρήνη του Θεού»  όμως έφερε και σημαντικά αποτελέσματα στην ισχυροποίηση του φεουδαλικού συστήματος· νομιμοποίησε και εντατικοποίησε τις φεουδαλικές σχέσεις εκμετάλλευσης ως το τίμημα που έπρεπε να πληρωθεί από τις κατώτερες τάξεις ως αντάλλαγμα της εσωτερικής ειρήνης και ασφάλειας που πρόσφερε ο άρχοντας. Τα διατάγματα των συμβουλίων ειρήνης στις αρχές του 11^ου αιώνα συνέβαλαν στην ανάπτυξη μιας θεωρίας κοινωνικής διαστρωμάτωσης που αρχικά ξεκίνησε από  εκκλησιαστικούς διανοούμενους για να «καταστεί κατόπιν η επίσημη θεώρηση και της κοινωνικό-πολιτικής πραγματικότητας στον ευρωπαϊκό φεουδαλισμό». Κατ’ αυτό τον τρόπο δημιουργήθηκε ένας τριμερής διαχωρισμός της κοινωνίας που περιλάμβανε στην ανώτερη βαθμίδα τους ανώτερους κληρικούς που προσεύχονταν για την σωτηρία του ανθρώπου· αμέσως μετά έρχονταν οι πολεμιστές που μάχονταν για την προστασία των λαών τους· και στο τέλος οι πληβείοι της υπαίθρου και των πόλεων οι οποίοι εργάζονταν για την συντήρηση όλων, καθώς και οι κατώτεροι κληρικοί.

http://kanapedatos.blogspot.gr/